مطالعه تطبیقی نحوه شناسایی و هدایت دانش آموزان دارای استعداد برتر در ایران، آلمان و لهستان

چکیده مقاله

نظام های آموزشی در جهت توجه به اصل تفاوت های فردی، موظف به برنامه ریزی و اقدام برای شناسایی و هدایت استعدادهای مختلف هستند و تجارب کشورهای مختلف در این زمینه می تواند مورد استفاده قرار گیرد. هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه معیارها و نحوه شناسایی و هدایت دانش آموزان استعداد برتر در کشورهای آلمان، لهستان و ایران است. روش پژوهش کیفی است که با روش تطبیقی و بر اساس الگوی بردی انجامشده است. کشور های آلمان و لهستان به دلیل اینکه به عنوان کشورهای توسعه یافته شناخته می شوند و همچنین به دلیل عملکرد بهتر درحوزه استعدادیابی، بطور هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان میدهد که برای شناسایی و تشخیص دانش آموزان با استعداد و تیزهوش از معیارهایی همچون نظر معلم ، نظر والدین، چکلیست مشاهدات عملکردی ، استفاده از آزمودنهای روانشناسی و... در کشورهای موردمطالعه استفاده میشود اما در کشور ایران در دوره ابتدایی جهت استعدادیابی نظر معلم بر اساس پر کردن چکلیستهای طرح شهاب تنها ملاک جهت شناسایی است و میبایست ابزارهای متنوعی با توجه به تجربیات سایر کشورها برای مرحله شناسایی دانش آموزان با استعداد و تیزهوش استفاده نمود. همچنین یافتههای پژوهش نشان میدهد در بحث هدایت و آموزش دانش آموزان تیزهوش و با استعداد در کشورهای آلمان و لهستان برنامههای متنوعی مانند برگزاری مسابقات، اردوهای تابستانی، مدارس ویژه، فعالیتهای درون و خارج مدرسهای و.... دارند ولی آنچه در کشور ایران رخ میدهد هدایت استعدادهای برتر و تیزهوش به مراکز استعداد درخشان است. که صرفاً بر اساس استعداد تحصیلی و قبولی در آزمون ورودی این مراکز است و این موضوع آسیب جدی به دانش آموزان دارای استعداد در سایر حوزه ها )موسیقی، فرهنگی وهنری و...( می زندو لذا باید برنامههای مختلف و مرتبط بادانش آموزان با استعداد و تیزهوش طراحی شود.