تحلیل محتوای کتاب های درسی پایه اول تا سوم ابتدایی از لحاظ توجه به جایگاه نیروی انتظامی (تربیت شهروندی)

چکیده مقاله

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه کتابهای درسی پایه اول تا سوم ابتدایی به مؤلفههای تربیت شهروندی انجام شده است، روش مطالعه، تحلیل محتوا با رویکرد کمی بوده است. قلمرو پژوهش در این مطالعه، کتابهای درسی 92 به عنوان کتابهای درسی دارای اعتبار - پایه اول تا سوم ابتدایی را تشکیل داده است؛ که در سال تحصیلی 93 بودهاند و نمونهگیری در این مورد صورت نگرفته است، در فرایند تحلیل محتوا کدگذاری از طریق قیاسی و نظریهای که در زمینه تربیت شهروندی است که بر اساس « لیوینگ آن » در این پژوهش مبنای تحلیل قرار گرفته است، نظریه سیزده مقولۀ تربیت شهروندی انجام شده است. در این بررسی واحد تحلیل محتوا شامل جملات و تصاویری میباشد که در متن کتابها، فعالیتها و پرسشها و تصاویر به طور مستقیم یا غیر مستقیم (مفهوم آنها) درباره هریک از مؤلفههای تربیت شهروندی بیان شده باشد. برای مطالعه پایایی فرایند سنجش، متناسب با روش مطالعه (تحلیل محتوی) از شیوه بازآزمایی بهرهگیری شده است. نتایج نشان داد که در کتابهای درسی پایه اول به مؤلفه بررسی و انتقاد از عقاید، در پایه دوم به مؤلفه رعایت اصول اخلاقی و در پایه سوم نیز به مؤلفه رعایت اصول اخلاقی بیشترین توجه شده است. و در کل پایه ها نسبت به مؤلفه آگاهی از مسائل و مشکلات جامعه، اتخاذ تصمیم آگاهانه و آگاهی از جامعه جهانی توجه کمی شده است. در مجموع میتوان گفت هماهنگی معقول و منطقی بین مؤلفههای تربیت شهروندی در پایههای اول و دوم و سوم ابتدایی وجود ندارد. نتایج این پژوهش توجه بیشتر دست اندرکاران نظام آموزشی و برنامهریزان درسی به پرورش ابعاد تربیت شهروندی را از طریق متون درسی میطلبد.