بزرسی عامل اثزگذار بر طیف انرژِی فوتون دستگاه شتابدهنده خطی ۱۸MV مدل واریان ۲۱۰۰C/D

Abstract

رادیوتراپی یکی از روش‌های درمانی پرکاربرد در درمان سرطان می‌باشد. با توجه به وابستگی مستقیم نتایج محاسبات دز به انرژی باریکه، شناخت دقیق از طیف انرژی فوتون دستگاه شتاب‌دهنده‌های خطی درمانی ضروری است. در این مطالعه دستگاه شتاب‌دهنده‌ی خطی واریان مدلC/D 2100، با انرژی فوتون MV¬18، با استفاده از کد مونت‌کارلوی MCNPX¬2.6.0 شبیه‌سازی شده است، سپس با استفاده از نتایج تجربی مقادیر بهینه‌ی انرژی و پهنای باریکه‌ی الکترونی به‌ترتیب MV¬5/18 و cm¬14/0 محاسبه شد. در ادامه چگونگی تاثیر عمق فانتوم، فاصله‌ی چشمه تا سطح فانتوم، انداز‌ه‌ی میدان، پراکندگی ناشی از هوا، هندسه اجزاء تشکیل دهنده سر شتاب‌دهنده و جنس فیلتر مسطح‌کننده بر طیف فوتون این دستگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش عمق درون فانتوم و فاصله‌ی چشمه تا سطح، در انرژی‌های بالا، فراوانی‌ها در طیف فوتون به‌صورت نمایی کاهش می‌یابد. تغییر جنس فیلتر مسطح‌کننده با توجه به عدد اتمی آن سبب تغییر در فراوانی طیف فوتون می‌شود به‌طوری که تغییر جنس فیلتر از آهن به آلومینیوم به دلیل کاهش سطح مقطع جذب فوتون، فراوانی طیف فوتون را 6/31¬% افزایش داد. همچنین هریک از اجزاء سر شتاب‌دهنده به دلیل جنس و هندسه خاص تاثیر متفاوتی بر طیف فوتون گذاشت به‌طوری که کلیماتور اولیه بیشترین و MLC کمترین تاثیر را بر میانگین انرژی نشان دادند. افزایش اندازه‌ میدان از cm2‌ به cm2‌ باعث افزایش فراوانی طیف فوتون به میزان 3/28¬% شد.