پایش خشکسالی با استفاده از شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده( مطالعه موردی: شهرستان بیرجند)

Abstract

فراوانی وقوع خشکسالی و سیل در کشور ایجاب می¬نماید تا در دوره¬های خشک استراتژیهای مدیریت منابع آب مورد توجه قرار گیرد. متغیر دما بدلیل تاثیر زیاد آن بر میزان تبخیر و تعرق پتانسیل، در اقلیم¬های مختلف کشور به-ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می¬باشد. در این تحقیق شاخص SPEI در مقیاس-های یک، 6 ماه و یکساله مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه از آمار مجموع بارندگی ماهانه، میانگین روزانه درجه حرارت حداکثر و حداقل درماه با دوره آماری 2020-1985 مربوط به ایستگاه هواشناسی سینوپتیک بیرجند استفاده گردید. مقادیر مثبت SPEI بیانگر مثبت بودن بیلان آب و مقادیر منفی آن بیانگر بیشتر بودن تبخیر و تعرق پتانسیل نسبت به بارش است. در این ایستگاه دوره¬های مرطوب در بازه زمانی 1985 تا 1998 و دوره¬های خشک در بازه زمانی 1999 تا 2020 دیده می¬شوند. اگر چه در بازه سالهای 2020-1999 بصورت جزئی سالهای مرطوب نیز دیده می شود، اما تداوم ندارند و رژیم خشکسالی در این بازه حاکم می¬¬باشد. نتایج بررسی روند با استفاده از آزمون من-کندال نیزحاکی از شدیدتر شدن وضعیت خشکسالی طی این سالها در ایستگاه بیرجند است و در نتیجه بار برداشت از منابع آب در این سالها افزایش یافته است.