بررسی آگهی های تبریک و تسلیت در روزنامه های فارسی زبان از منظر تحلیل انتقادی گفتمان

Abstract

از موضوعاتی که همواره توجه تحلیلگران حوزه گفتمان انتقادی را به خود جلب نموده است، تحلیل آگهی‌های تبلیغاتی ا‌ست که گفتمان مخصوص به خود دارد و با استفاده از ابزارهای کلامی و غیر کلامی مختلف سعی و مقصود آن ها بر جلب مخاطب، معرفی کالا و در نهایت تشویق به خرید است. در مقابل آگهی‌های تبلیغاتی، آگهی‌های غیر تبلیغاتی قرار دارند. این پیام ها در پی معرفی محصول و یا جلب نظر مخاطب برای خرید محصول نیستند، اما با نگاهی انتقادی و دقیق بر پشت پرده این آگهی‌ها می‌توان به خوبی پی برد که علی رغم ظاهر متفاوت و محتوای آن ها که حاوی اطلاعاتی از قبیل زمان برگزاری مجالس ختم، عرض تبریک و غیره است، هدف نهایی و غایت اصلی آن‌ها در بسیاری از موارد تبلیغ است. این پژوهش مجموعه ای از بارزترین آگهی‌های غیر تبلیغاتی مندرج در روزنامه‌های کثیرالانتشار فارسی زبان (خراسان، خراسان جنوبی و آوای خراسان جنوبی) را به شیوه‌ای کیفی و با استفاده از چارچوب نظری سه گانه نورمن فرکلاف تحلیل و اهداف پنهان این آگهی‌ها را آشکار کرده است. در پایان می‌توان گفت هر کدام از انواع این اعلامیه‌ها دارای شاخصه‌های مخصوصی هستند و بعضاً با دیگر آگهی‌ها نیز اشتراکاتی دارند. در یک تقسیم‌بندی کلی می‌فهمیم که برخی از این آگهی‌ها صرفاً غیر تبلیغاتی، برخی دیگر صرفاً تبلیغاتی و طیف وسیعی از این آگهی‌ها، آگهی‌های غیر تبلیغاتی هستند که استفاده تبلیغاتی نیز از آنها می‌شود. ویژگی‌ها و تحلیل‌های هر مورد به اختصار در ذیل هر آگهی خواهد آمد. باید گفت در نهایت مهم این است که افراد با در نظر گرفتن سود و منفعت‌های احتمالی و نیز با میل و اراده خود از این آگهی‌ها سود برند.