ملاحظات رده‌شناختی ترتیب واژه در گویش عربخانه

Abstract

در این مقاله آرایش واژه‌ها در گونۀ عربی «عربخانه» در 90 کیلومتری جنوب بیرجند (خراسان‌ جنوبی) از منظر الگوی رده‌شناسی درایر (1992) مطالعه شده‌ است. این گونۀ زبانی، گویشی است آمیخته‌ از عربی و فارسی که در همة سطوح تأثیر زیادی از فارسیِ پیرامون پذیرفته است. در باب مدت تعامل این زبان‌ها در منطقه مزبور اختلاف نظر وجود دارد. در پژوهش حاضر گویش مردم عربخانه بر اساس 25 مؤلفة رده‌شناختی توصیف و نتایج حاصل با منطقة اروپا- آسیا، زبان‌های آفریقایی و همچنین زبان‌های جهان مقایسه شده‌اند. جامعة زبانی شامل ۱۰ گویشور کم‌سوادِ بومیِ بالای ۶۰ سال از منطقة عربخانه (۵ مرد و ۵ زن) می‌شود. داده‌ها برمبنای الگوی IPA واج‌نویسی و سپس بر اساس مؤلفه‌های مورد نظر تحلیل شدند. می‌توان گفت که این گویش در مقایسه با زبان‌های اروپا- آسیا و نیز در قیاس با زبان‌های آفریقایی و هم در مقایسه با زبان‌های جهان به ردﺓ فعل‌میانی قوی تمایل دارد.