مقایسۀ تنوعات ساخت فعل در چند گویش مرزی خراسان جنوبی

چکیده مقاله

خراسان جنوبی به دلیل دوری از مرکز و واقع بودن در حاشیۀ کویر دارای گویش‌های فارسی اصیلی است که برخی از ویژگی‌های فارسی میانه و دری آغازین را در خود حفظ نموده است. در پژوهش حاضر تنوعات صرف فعل در زمان‌های مختلف در گویش‌های مرزی خراسان جنوبی (بیرجندی، نهبندانی و قاینی) ارائه شده‌اند. محقق برای گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبه و همچنین مشاهده مستقیم، اطلاعات مورد نیاز را استخراج و ثبت نموده است. تعداد گویشوران در هر کدام از گویش‌های مورد نظر 5 نفر گویشور بومی با میانگین سن 60 سال در دو گونۀ جنسیتی بوده است. به‌علاوه آثاری که به بررسی گویش‌های خراسان جنوبی پرداخته‌ بودند نیز مورد بازبینی قرار گرفته‌اند. در مواردی، شم زبانی پژوهنده که گویشور بیرجندی است هم یاری‌گر او بوده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از تفاوت‌های قابلی در صرف فعل در گویش-های مرزی خراسان جنوبی با فارسیِ معیار در زمان‌های گذشته و آینده می‌باشد.