(بررسی حد و مرز انعطاف و نرمش بر مبنای مدل حکومت حق گرای علی (ع) در نهج‌البلاغه)

Abstract

چکیده از سبک و سیاق مرسوم در سیاست‌های امروزی حکومت‌ها؛ نرمش، انعطاف و مذاکره باهدف رسیدن به بهترین نتیجه برای حل تعارضات، اختلافات و تنش‌های موجود چه در امور داخلی و چه در سیاست خارجی آن‌هاست. حال عده‌ای گمان می‌کنند که برای پیشبرد اهداف حکومتی، کوتاه‌آمدن از برخی آرمان‌ها و ارزش‌ها و یا سخن‌نگفتن از بعضی اصول اساسی و کنارگذاشتن آن‌ها برای مدتی هیچ اشکالی ندارد و نوعی نرمش است برای رسیدن به مقصودی بهتر. با نگاه دقیق به سیره حکومتی علی (ع) می‌توان دریافت، نرمشی که ایشان در امور سیاسی و اجتماعی به انجام رسانده‌اند، در چارچوب ارزش‌ها و اصول اسلام حقیقی و بر اساس مصالح امت بوده و به شرایط و اوضاع جامعه نیز توجه همه‌جانبه داشته است. ایشان حق‌گرایی و پایداری بر اصول را به‌صراحت جزء برنامه‌های حکومتی خود اعلام می‌کند و بیان دارد که شرایط و اوضاع مختلف حکومتی و اجتماعی جامعه، نباید انسان را به مصالحه و نرمش بر سر اصول و حقایق وادار کند. درواقع نرمشی که در جهت حفظ ارزش‌ها و مصالح امت، همراه با آبرو و عزت و همچنین ابتکار عمل و تسلط است را می‌توان به‌عنوان یک نرمش و انعطاف در حکومت حق مدار علی(ع) توصیف کرد. (فرضیه) پژوهش حاضر با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و با روش توصیفی - تحلیلی حد و مرز نرمش و انعطاف را در حکومت حق محور علی (ع) مورد تحلیل و تبیین قرار داده و نتایج، حاکی از آن است که در مدت ‌زمان حیات حکومتی علی (ع)، ایشان در مقاطع مختلف و بنا به شرایطی از این تاکتیک استفاده نموده و همه آن نرمش‌ها و سازش‌ها در جهت حراست از اصل اسلام و مسلمین به کار گرفته شده است.