بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های عناب (Ziziphus jujuba Mill.) کلکسیون مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی با استفاده از نشانگرهای SSR و RAPD

چکیده مقاله

عناب (Ziziphus jujuba Mill.) با کشت طولانی مدت در ایران، دارای ارزش و اهمیت دارویی و اقتصادی می‌باشد. اطلاع از تنوع ژنتیکی جهت مدیریت مؤثر و کارآمد منابع ژنتیکی، شناسایی گونه‌ها و روابط ژنتیکی بین آن‌ها مفید خواهد بود. از 16 آغازگر RAPD و 22 جفت آغازگر SSR برای بررسی تنوع ژنتیکی 25 درخت عناب کلکسیون مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی استفاده شد. هر دو نشانگر چندشکلی بالایی نشان دادند. قدرت تمایز نشانگرها با پارامترهای مختلف از جمله درصد چندشکلی، شاخص محتوای اطلاعات چندشکلی (PIC)، قدرت تفکیک (RP)، شاخص نشانگر (MI) و شاخص مؤثر چندگانه (EMR) مقایسه شد. آغازگرهای RAPD، 108 و در مقابل آغازگرهای SSR، 118 باند چندشکل تکثیر کردند. مقدار متوسط PIC ، EMR و MIدر نشانگر SSR (بترتیب 47/0، 36/5 و 58/2) نسبت به نشانگر RAPD (بترتیب 19/0، 55/3 و 76/0) بیشتر بود. به‌هرحال نشانگر RAPD مقدار RP بیشتری (92/9) نسبت به SSR (10/2) نشان داد. گروه‌بندی نمونه‌ها براساس دندروگرام ترسیم شده به روش UPGMA، نشان داد که پاجوش‌های حاصل از یک پایه از هم تفکیک شدند که نشان از وقوع جهش سوماتیکی در بین آن‌ها بود. دندروگرام حاصل از ترکیب داده‌های SSR و RAPD اکثر پاجوش‌ها از پایه‌های یکسان را در خوشه‌های یکسانی قرار دادند.