توسعۀ مدیریت روستایی: شناخت سناریوهای آینده برای روستاهای شهرستان جیرفت

Abstract

توسعۀ مدیریت روستایی از راهبردهای بنیادی برای تحقق توسعۀ پایدار است. نظام کنونی مدیریت روستاهای ایران دچار خلأ توسعه‌یافتگی و ناکارآیی است. با‌وجود چالش‌های فعلی پیش‌روی منطقه‌های روستایی، مدیریت روستایی چگونه می‌تواند با مسائل نوپدید آینده روبه‌رو شود؟ در این راستا، سعی شده است که با شناخت عوامل کلیدی و پیشران‌های اثرگذار بر توسعۀ مدیریت روستایی شهرستان جیرفت سناریوها و راهبردهای لازم برای پیاده‌سازی آن در آینده ارائه شود. پژوهش حاضر کاربردی است که با روشی آمیخته به انجام رسیده است. در این مطالعه شناخت عوامل کلیدی با روش دلفی، تحلیل پیشران‌ها با روش ماتریس متقاطع به کمک نرم‌افزار MICMAC، تدوین سناریوها با استفاده از نرم‌افزار ScenarioWizard و شناسایی راهکارهای متناظر با سناریوی مطلوب با روش SOAR صورت گرفته است. طبق بررسی‌های انجام‌گرفته 24 عامل در بهبود و توسعۀ وضعیت مدیریت روستایی در آیندۀ شهرستان جیرفت نقش خواهد داشت. مدیریت روستایی شهرستان جیرفت و برنامه‌ریزی برای توسعۀ آن بیش از همه تحت‌تأثیر عامل «دسترسی مناسب به اعتبارات و منابع مالی» است. وضعیت مدیریت روستایی در شهرستان جیرفت تا حدود زیادی ناپایدار است و شرایط کنونی حاکم بر سیستم مدیریت روستایی در آیندۀ نزدیک تغییر خواهد کرد. برآیند عوامل کلیدی شناخته‌شده می‌تواند 9 سناریو دربارۀ توسعۀ مدیریت روستایی شهرستان جیرفت در آینده باشد که تحقق مطلوب‌ترین آن منوط به پیگیری 11 راهبرد و راهکار است. از‌جمله پیشنهادات عملیاتی ارائه‌شده «انعقاد تفاهم‌نامه‌های مشترک با نهادها و سازمان‌های درون روستا و خارج از روستا در‌زمینۀ هماهنگی و ساماندهی کلیۀ امور روستا» بوده است.