بررسی اثر ضریب همخونی بر تولید شیر، تعداد روزهای شیردهی و سن نخستین زایش گاوهای شیری ایران با استفاده از رگرسیون کوآنتایل

چکیده مقاله

زمینه مطالعاتی: همخونی )درونزادآوری( که بهطور کلی به آمیزش حیوانات خویشاوند با یکدیگر گفته میشود، سبب افزایش فراوانی ژنوتیپهای هموزیگوت و کاهش فراوانی ژنوتیپ هتروزیگوت در جمعیّت میگردد. چشمگیرترین پیامد همخونی، کاهش فنوتیپی صفاتی است که با کارآیی فیزیولوژیکی و ظرفیّت تولیدمثلی در ارتباط می- باشند. هدف: این تحقیق با هدف برآورد اثر همخونی بر صفات تولید شیر کل دورهی شیردهی، تولید شیر 305 روز و دوبار دوشش، متوسّط تولید شیر روزانه، تعداد روز شیردهی، و سن نخستین زایش در گاوهای شیری ایران با استفاده از روش آماری رگرسیون کوآنتایل انجام شد. روش کار: تعداد 580802 رکورد متعلّق به 580802 رأس گاو شیری شکم اوّل توزیعیافته در 1185 گله )در 20 استان کشور( و زایش کرده طی سالهای 1370 تا 1394 مورد استفاده قرار گرفت. ضریب همخونی حیوانات در کل شجره، بهوسیله نرمافزار CFC محاسبه شد. برازش مدل رگرسیون کوآنتایل بر هر یک از صفات مذکور توسّط نرمافزار SAS اجرا گردید. نتایج: یافتهها نشان داد هنگامی که ضریب همخونی گاو افزایش می- یابد، میزان اثرگذاری آن بر چندکهای هر یک از صفات، متفاوت بوده و یکسان نیست. عمدهی ضرایب تابعیّت برآورد شده )در چندکهای مختلف( بهلحاظ آماری معنیدار بودند )05/0<P .)بر اساس برازش مدل رگرسیون کوآنتایل و میانگین ضرایب تابعیّت در چندکهای مختلف صفات، هنگامی که یک درصد ضریب همخونی افزایش یابد، تولید شیر کل دورهی شیردهی، تولید شیر 305 روز و دوبار دوشش، متوسّط تولید شیر روزانه، تعداد روز شیردهی، و سن نخستین زایش بهترتیب 5/5( -کیلوگرم(، 6/2( -کیلوگرم(، 18( -گرم(، 35/0( روز( و 30/0( روز( تغییر میکند. نتیجهگیری نهایی: چندکهای برخی صفات تولیدی و تولیدمثلی گاوهای شیری ایران تحت تأثیر یکسان همخونی قرار ندارند، و لذا توصیّه میشود در تحقیقات آینده از روش رگرسیون کوآنتایل برای بررسی اثر پدیدهی مزبور بر سایر صفات مهم اقتصادی نیز استفاده گردد.