بررسی منحنی تغییرات درصد چربی و درصد پروتئین، و نسبت چربی به پروتئین در رکوردهای شیر روز آزمون گاوهای شیری ایران با استفاده از رگرسیون کوآنتایل

چکیده مقاله

زمینه‌ی مطالعه: میزان تولید گاو در اوج تولید شیر، به‌جیره‌ی غذایی بعد از زایمان، توانایی ژنتیکی، شرایط بدنی حیوان در هنگام زایمان، نداشتن بیماری‌های عفونی و متابولیکی، بستگی دارد. نسبت چربی به پروتئین در رکوردهای شیر روز آزمون، سنجه‌ای کاربردی در رابطه با میزان سوخت و ساز چربی‌های بدن و میزان تعادل منفی انرژی است و می‌توان از آن به‌عنوان سنجه‌ی انتخاب، در جهت بهبود پایداری متابولیکی گاوهای شیری استفاده نمود. هدف: این تحقیق، با هدف بررسی منحنی تغییرات درصد چربی، درصد پروتئین و نسبت چربی به پروتئین در رکوردهای شیر روز آزمون گاوهای شیری ایران و با استفاده از رگرسیون چندجمله‌ای کوآنتایل اجرا گردید. روش ‌کار: تعداد 784532 رکورد روز آزمون متعلّق به 93259 رأس گاو شیری شکم اوّل در 660 گله که طیّ سال‌های 1382 الی 1392 زایش داشتند، توسّط مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی جمع‌آوری و مورد استفاده قرار گفت. صفت مورد بررسی، درصد چربی و درصد پروتئین و نسبت (درصد یا مقدار) چربی به پروتئین در رکوردهای شیر روز آزمون بود. مدل رگرسیون چندجمله‌ای کوآنتایل، توسّط نرم‌افزار SAS بر میانگین رکوردها برازش داده شد که در آن، روز شیردهی، به‌عنوان متغیّر مستقل و هر یک از صفات مذکور به‌عنوان متغیّر پاسخ معرفی شدند. نتایج: گرچه بیشترین مقدار نسبت چربی به پروتئین در ماه‌های اوّل و دوّم شیردهی، و کمترین مقدار آن در ماه‌های ششم و هفتم دوره‌ی شیردهی مشاهده گردید، امّا به‌دلیل متفاوت بودن ضریب تابعیّت خطی و درجه دوّم روز شیردهی، بیشترین و کمترین مقدار صفت مزبور، در چندک‌های مختلف، تغییرات داشت؛ به‌گونه‌ای که بر حسب قدر مطلق مقادیر، کوچکترین و بزرگترین ضریب تابعیّت خطی روز شیردهی، به‌ترتیب در چندک‌های 5 و 95 مشاهده شد. مشابه با وضعیّت مزبور نیز برای ضریب تابعیّت درجه دوّم روز شیردهی به‌دست آمد. نتیجه‌گیری نهایی: یافته‌های تحقیق حاضر، نشان داد شیب بالارونده و پایین‌رونده منحنی تغییرات درصد چربی، درصد پروتئین و نسبت چربی به پروتئین در طول دوره‌ی شیردهی گاوهای شیری ایران، در چندک‌های مختلف از صفات مزبور، متفاوت است؛ و لذا توصیّه می‌شود که این تفاوت، در مدیریّت تغذیه و سلامت همچنین برنامه‌‌ی‌ اصلاح نژادی گاوهای شیری مورد توجّه قرار گیرد.