جستاری در باب نبوت و رسالت از منظر علامه طباطبایی در تفسیر المیزان

چکیده مقاله

اعتقاد به وحی و نبوت، از نوعی بینش درباره جهان و انسان ناشی می‌شود، یعنی اصل هدایت عامه در سراسر هستی. اصل هدایت عامه، لازمه جهان‌بینی توحیدی اسلامی است؛ ازاین‌رو اصل نبوت، لازمه این جهان‌بینی است. علامه طباطبایی ازجمله متفکران و اندیشمندانی است که مسئله نبوت و رسالت را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. ایشان در تفاوت نبی و رسول معتقد است که این دو واژه تفاوت معنایی با یکدیگر ندارند، تفاوتی اگر هست لفظی است زیرا برای رسول، شرافتِ وساطت بین خداوند متعال و بندگانش می‌باشد و برای نبی، شرافتِ علم الهی است. علامه سه دلیل بر اثبات نبوت عامه اقامه می‌کند که در حقیقت با هر یک به جهتی از جهات سه‌گانه¬ی جایگاه نبوت اشاره دارد: 1. برهان حکمت. 2. برهان اعجاز. 3. خالی نبودن زمین از حجت. در آثار و کتب علامه به این دلایل سه‌گانه در مقام اثبات نبوت تأکید شده است ولیکن ایشان از منظر فلسفی، اجتماعی و کلامی هم به مسئله نبوت، دقت لازم را به عمل آورده و از این ابعاد هم بحث نموده‌اند. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای مسئله نبوت و رسالت از منظر علامه طباطبایی در تفسیر المیزان تحلیل و بررسی شده است.