مروری بر تکنیکهای تحلیل فضایی نقاط داغ خدمات اکوسیستمی

Abstract

اکوسیستمها با گستره وسیعی از خدمات، شرایط و فرآیندها، تداوم اکوسیستمهای طبیعی و پایداری زندگی بشر را تحقق میبخشند. اخیراً مفهوم خدمات اکوسیستمی با ایجاد ارتباط بین نظامهای طبیعی و اجتماعی_اقتصادی موجب درک بهتر همکنشی نظامهای مذکور میشود که میتواند چارچوبی یکپارچه را برای مدیریت بهتر اکوسیستمها فراهم نماید. مدیریت پایدار و برنامهریزی حفاظت سیمای سرزمین بر مفهوم جانشینی اجزا و عملکرد اکوسیستم در الگوی پراکنش خدمات اکوسیستم تکیه کرده است. نقاط داغ، حوزههایی از اهمیت مدیریت حیاتی برای خدمات اکوسیستم هستند. تحلیل نقاط داغ، یک تکنیک نقشهبرداری فضایی است که برای شناسایی نواحی همگن عرضه خدمات اکوسیستمی استفاده میشود. رویکردهای متفاوتی برای شناسایی نقاط داغ و ارزیابی الگوهای پراکنش مکانی خدمات اکوسیستمی توسعه یافته است که به دو گروه کلی روشهای مبتنی بر تعیین حد آستانه و روشهای مبتنی بر خوشهبندی مکانی خدمات اکوسیستم تقسیم میشوند. روشهای مبتنی بر تعیین حد آستانه در ارزیابی الگوهای پراکنش خدمات اکوسیستم موفق عمل میکنند؛ اما پیوستگی سیمایسرزمین را نادیده گرفته و باعث افزایش اثرات نامطلوب تکهتکهشدگی میشوند که این مسئله افزایش هزینه و زمان اجرای برنامههای حفاظتی و مدیریتی سیمای سرزمین را بهدنبال دارد. از اینرو روشهای مبتنی بر خوشهبندی مکانی خدمات اکوسیستم و خودهمبستگی فضایی، ابزار مناسبی برای جلوگیری از تعیین نقاط داغ خدمات اکوسیستمی بهصورت پراکنده است. لذا در این مطالعه به معرفی انواع تکنیکهای تحلیل فضایی نقاط داغ خدمات اکوسیستمی بهعنوان یکی از مهم- ترین منابع برنامهریزی فضایی سیمایسرزمین پرداخته خواهد شد.