حساسیت سنجی متغیرهای تاثیرگذار بر توزیع پلنگ ایرانی در منطقه کپه داغ با تحلیل نمودار جک نایف

Abstract

گوشت خواران از ارکان مهم اکوسیستمهای خشکی محسوب میشوند و در کنترل جمعیت علف خواران و حفظ مراتع نقش بسزایی دارند. از این رو بررسی وضعیت و اقدامات حفاظتی برای حفظ آنها از ضرورتهای اساسی است پلنگ ایرانی، بزرگترین گربه سان ایران است که در اکثر نواحی ایران به جز مناطق کویری زندگی می.کند آگاهی از نیازمندیهای زیستگاهی این گونه یکی از ملزومات مدیریت حیات وحش محسوب میشود مدل توزیع گونه ها در سالهای اخیر ابزار مهمی برای تحلیل ارتباطات زیستگاه گونه ها در تحقیقات حفاظتی و بوم شناسی بوده است پیش بینی زیستگاههای بالقوه مناسب به وسیله مشاهدات میدانی مرتبط یا متغیرهای محیط زیستی برای حفاظت گونه های در معرض خطر و تهدید شده ضروری است. با توجه به اینکه مدیریت یک گونه بدون آگاهی از نیازمندیهای زیستگاهی آن میسر نیست تحلیل روابط بین گونه و زیستگاه آن، یک مسئله اساسی در دانش بوم شناسی بوده و کمی سازی این روابط پایه مدل سازی زیستگاه است. مدل Maxent یکی از روشهای محبوب برای مدلسازی توزیع گونه است که بر اساس داده های اکوسیستمی و منطقه حضور گونه عمل می کند. این مدل یک الگوریتم یادگیری ماشینی است و جزء روشهای استفاده از داده های فقط حضور به حساب میآید نمودار جک نایف برای ارزیابی اهمیت هر یک از متغیرهای محیطی در مدل به کار میرود. به همین منظور در پژوهش حاضر مدل سازی مطلوبیت زیستگاه پلنگ ایرانی به روش Maxent در منطقه کپه داغ با استفاده از ۳۰ متغیر زیستگاهی و ۱۰۵ نقطه حضور جهت بررسی پارامترهای تأثیرگذار بر توزیع گونه پلنگ انجام گردید. با اهمیت ترین متغیرها را میتوان از طریق آزمون جک نایف به دست آورد. بر اساس نتایج آزمون جک نایف حاصل از مدل سازی زیستگاه، متغیرهای شیب و انحراف معیار ارتفاع به دلیل نقش کلیدی در توزیع گونه پلنگ، تأثیرگذارترین متغیر شناخته شده است. متغیرهای انحراف معیار ،شیب انحراف معیار ارتفاع شاخص پوشش گیاهی دمای متوسط ،سالیانه بارش گرم ترین فصل سال، بارش خشک ترین فصل سال میانگین دمای گرمترین فصل سال از دیگر متغیرهای تأثیرگذار در توزیع گونه پلنگ محسوب می شوند.