برآورد هزینه - فایده آزادراه بندرعباس- کرمان با استفاده از ارزش مکانی خدمات اکوسیستم

Abstract

مداخله در طبیعت از طریق اجرای طرح‌های مختلف توسعه به منظور رفع نیازهای روزافزون جمعیت اجتناب‌ناپذیر است. هر گونه مداخله‌ دارای پیامدهای منفی و مثبت بر خدمات اکوسیستم است. از این رو، در دهه های اخیر ارزیابی اثرات محیط زیستی در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. ارزش‌گذاری خدمات اکوسیستم می‌تواند به‌عنوان رویکردی مکمل در تحلیل اثرات محیط‌زیستی، نقش مؤثری در تصمیم‌گیری‌های توسعه‌ای ایفا کند. با این حال، در ارزیابی پروژه‌های عمرانی این موضوع کمتر مدنظر قرار گرفته است. از این‌رو، پژوهش حاضر با تلفیق رویکردهای ارزیابی اثرات محیط‌زیستی و ارزش‌های اقتصادی خدمات اکوسیستم، به برآورد هزینه-فایده احداث آزادراه بندرعباس-کرمان پرداخته است. خدمات اکوسیستمی مورد نظر شامل نگهداشت رسوب، تولید آب، کیفیت زیستگاه، ترسیب کربن، تولید غذا، گردشگری، کیفیت رویشگاه، تولید علوفه و تولید اکسیژن است. نتایج مطالعه با بروزرسانی بر اساس نرخ تورم سالیانه نشان داد که در فاز ساختمانی و بهره‌برداری منتهی به سال 1403 به¬ترتیب 161,842,750,785 و 332,307,472,031 تومان خسارت (هزینه) بر اثر اجرای طرح بر خدمات اکوسیستم تحمیل شده است. همین طور فایده در مرحله ساختمانی در هیچ یک از خدمات اکوسیستمی رخ نداده و در فاز بهره‌برداری فایده‌ای معادل 366,024,608,960 تومان به همراه داشته است و بنابراین خسارت خالص از اجرای این طرح 128,125,613,856 تومان برآورد گردید.