شناسایی عوامل تاثیرگذار در ارزیابی اثرات توسعه نیروگاه های خورشیدی در بستر چرخه حیات

چکیده مقاله

به¬منظور تحقق توسعه پایدار، با توجه به رشد بی¬رویه جمعیت نمی¬توان از سطح استاندارد زندگی برای همگان چشم¬پوشی نمود. از طرفی حفاظت محیط¬زیست همگام با توسعه برای تامین انرژی جمعیت پیش¬رو باید همراه با توجیه¬های محیط¬زیستی باشد. بدین¬منظور توسعه نیروگاه¬های خورشیدی به¬عنوان انرژی پاک که جایگزین مناسبی برای سوخت¬های آلاینده شناخته شده است، امری اجتناب ناپذیر است. اما این توسعه مانند هر پروژه و طرح توسعه¬ای دیگر در فرآیند اجرایی خود منجر به بروز اثرات ناخواسته منفی بر محیط¬زیست می¬گردد. بنابراین لازم است قبل از بروز چنین اشتباهاتی، که گاهی باعث انهدام نظام طبیعی پشتیبان حیات می¬شوند، هوشمندانه عمل کرد و از اثرات و پیامدهای منفی پیش¬گیری به¬عمل آورد. ارزیابی اثرات محیط¬زیست، راهی شناخته¬شده و علمی جهت پیش¬گیری از این اثرات ناخواسته منفی است. در این مقاله به تمامی ابعاد تاثیرگذار در ارزیابی اثرات توسعه نیروگاه¬های خورشیدی صرف¬نظر از میزان اهمیت در زمان و یا مکان خاصی پرداخته شد و فهرست کاملی از این عوامل از طریق مطالعه¬ی کتابخانه¬ای منابع مختلف و مرور مطالعات گذشته شناسایی گردید. نتایج نشان داد، اثرات محیط¬زیستی ناشی از توسعه نیروگاه¬های خورشیدی را در بستر ارزیابی چرخه حیات می¬توان به سه دسته اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی طبقه¬بندی نمود. در اثرات اکولوژیک، عوامل ژئوهیدرولوژی، شدت کاربری زمین، پوشش گیاهی، حیات-وحش و زیستگاه، منابع آب، ایجاد گردوغبار و تغییرات اقلیمی شناسایی شدند. مهم¬ترین عوامل تاثیرگذار در اثرات اقتصادی، تاثیر بصری، درآمدزایی و اشتغال¬زایی، صادرات برق مازاد، عدم نیاز به متخصص، ثابت¬بودن بهای برق مصرفی و پیشرفت معماری شناسایی شدند. همچنین در دسته اثرات اجتماعی، سروصدا، میزان اشتغال¬زایی و رفاه و سلامت انسانی مطرح شدند. نتایج حاصل از بررسی¬ها نشان داد مطابق با انواع و ماهیت نیروگاه¬های خورشیدی از جمله سیستم¬های فتوولتاییک و حرارتی، ضروری است در ارزیابی اثرات توسعه هر یک از این نیروگاه¬ها، عوامل تاثیرگذار مربوطه و خاصی را مورد ارزیابی قرار داد.