چرایی حفاظت ملی و بین المللی تالاب هورالعظیم در نجات از پیامدهای آنتروپوژنیک

چکیده مقاله

در سال¬های اخیر آنچه از بزرگترین تالاب استان خوزستان یعنی هورالعظیم نوشته شده بیشتر از آنچه بوده که عمل شده است. تالاب هورالعظیم- هورالهویزه از تالاب¬های بین النهرین است که خود بزرگترین تالاب دائمی منطقه به شمار می¬رود. به دلایل تاریخی، فرهنگی و محیط زیستی از اهمیت بین المللی برخوردار است اما همواره تحت تاثیر تخریب¬های ناشی از عوامل بشری یا آنتروپوژنیک در سطوح ملی و بین¬المللی به صورت مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفته است. مهم¬ترین تهدیدها و تخریب¬ها در اکوسیستم آبی معطوف به عدم تامین حقابه آنهاست، لذا مداخلات انسانی در کشورهای منطقه مانند سدسازی کشور ترکیه، حفر چاه¬های متعدد در عراق و احداث سد کرخه در ایران منجر به خشک شدن بخش عظیمی از این اکوسیستم بزرگ آبی شده است. تبعات خشکی تالاب و بدل شدن آن از یک منطقه جاذب گرد و غبار به منبع تولیدکننده گرد و غبار از پیامدهای آنتروپوژنیک و مخرب حیات بشریت، گیاهان و جانوران بوده است. آگاهی از پیامدهای چنین تغییراتی در نحوه مدیریت سرزمین، هر ذهن بیداری را به سمت حفاظت و احیا هدایت می¬کند، ولی سوال پاسخ نداده¬ای در پیش کشورها وجود دارد که چرا با این شرایط هنوز عزم بین¬المللی و حتی ملی بوجود نیامده است. در این مقاله ابعاد مختلف حفاظت تالاب هورالعظیم بررسی شد که علل صریحی نظیر بی¬توجهی به حقوق بین¬الملل محیط¬زیست، فقدان دیپلماسی آب و مذاکرات در ساختار مدیریتی و مسئولیت¬های بین¬المللی یافت شد. در مقیاس ملی علی¬رغم ویژگی¬های شاخص در زیستگاه پرندگان آبزی و خدمات اکوسیستم فراوان سطح حمایتی اندکی دارد و از ناهماهنگی بین سازمانی، درون سازمانی و تخصیص نامناسب بودجه رنج می¬برد.