ارزیابی کیفیت زیستگاه با استفاده از مدل InVESTو ارزشگذاری آن به روش جبران خسارت در استان کرمان

چکیده مقاله

فعالیت‌های توسعه‌ای روزافزون منجر به کاهش کیفیت زیستگاه و از بین رفتن تنوع زیستی شده است. بهره‌گیری از ظرفیت‌های صنعتی، معدنی و توسعه زیرساخت‌ها از مهم‌ترین عوامل فروافت کیفیت زیستگاه در استان کرمان هستند. در مطالعه حاضر کیفیت و تخریب زیستگاه‌های استان کرمان با استفاده از روش ارزشگذاری یکپارچه خدمات اکوسیستم و همکنشی میان خدمات (InVEST) مدل‌سازی شد. نقشه کیفیت زیستگاه به روش هزینه جبران خسارت زوج‌سمان ارزشگذاری شد و‏ از میانگین ارزش‌های کیفیت زیستگاه، به‌عنوان متغیر مستقل در تحلیل رگرسیونی برای پیش‌بینی ارزش اقتصادی زیستگاه استفاده شد. نتایج، بیشترین تخریب‌ زیستگاه‌ها را در شمال‌غرب استان نشان داد، جایی‌که بیشترین تمرکز عوامل تهدید وجود دارد. در قسمت‌های شمال‌شرق استان کمترین تخریب رخ داده است، البته این مناطق عمدتاً از ارزش زیستگاهی کمتری برخوردارند. به‌عبارتی با کیفیت‌ترین و با ارزش‌ترین مناطق که ‏42/8‏ درصد استان را شامل می‌شوند، دارای بیشترین سطح تخریب زیستگاه هستند. این زیستگاه‌ها عمدتاً دارای پوشش اراضی جنگل‌ و مرتع متراکم است. نتایج ارزشگذاری نشان داد که ارزش کل کیفیت زیستگاه برای زوج‌سمان بالغ بر 2437 میلیارد تومان است. نقشه ارزشگذاری زیستگاه به‌دست‌آمده را می توان به‌عنوان یکی از معیارهای تصمیم‌گیری در مدیریت محیط‌زیست نظیر جانمایی پروژه‌های توسعه‌ای، تعیین خسارات و بروزرسانی مرز مناطق حفاظت‌شده مورد استفاده قرار داد.