پیش بینی دبی جریان سیلاب با مدل بیان ژن و برآورد هیدروگراف آن با استفاده از دو مدل گری و گاما (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره سود

Abstract

برآورد و پیش¬بینی بارش و دستیابی به مقدار رواناب ناشی از آن، نقش اساسی و مؤثری را در مدیریت و بهره¬برداری صحیح از حوضه، مدیریت سدها و مخازن، به حداقل رساندن خسارات ناشی از سیلاب، خشکسالی و مدیریت منابع آب ایفا می¬کند .عملکرد خوب مدل¬های هوشمند باعث افزایش استفاده از آنها برای پیش¬بینی پدیده¬های مختلف هیدرولوژیکی شده است. لذا در پژوهش حاضر، به منظور پیش¬بینی دبی سیلاب حوضه از داده¬های منطقه در یک دوره 10 ساله و با استفاده از مدل هوشمند برنامه¬ریزی بیان ژن استفاده شد. با بررسی معیارهای ارزیابی مدل، نتایج نشان از عملکرد خوب مدل در تخمین دبی سیلاب بود. با استفاده از دو مدل گری و گاما پارامترهای مهم سیلاب از جمله PEP، PETP ،PEV و سه معیار RMSE، MAE و R2 جهت تعیین شکل هیدرگراف سیلاب مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از روش امتیاز¬بندی و رتبه¬دهی بهترین مدل در برآورد مشخصه¬های سیلاب مشخص گردید. نتایج حاکی از برتری مدل گاما نسبت به مدل گری بود. مدل منتخب توانست به شکل کاملا̎ مناسبی مشخصه¬های هیدروگراف سیلاب را برآورد سازد.