بررسی خشکسالی شهرستان نهبندان با استفاده از نرم‏ افزار R

چکیده مقاله

به طور کلی خشکسالی به نبود یا اندک¬بودن باران در یک دوره طولانی گفته می‏شود که باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن، کمبود آب، نابودی گیاهان، کم¬شدن شدت جریان آب، کاهش عمق آب‏های سطحی و خاک مرطوب، فرسایش خاک می‏شود. طی دهه‏های اخیر در میان حوادث طبیعی که جمعیت‏های انسانی را تحت تأثیر قرار داده است، تعدد و فراوانی پدیدة خشکسالی بیش از سایر حوادث بوده است. برای کمّی کردن پدیدة خشکسالی شاخص‏های متفاوتی وجود دارد. در این پژوهش از شاخص SPI در مقیاس دوازده ماهه برای بررسی وضعیت خشکسالی در ایستگاه سینوپتیک شهرستان نهبندان در دوره آماری 31 ساله (1990-2020) استفاده شده است. این شاخص در پکیج Drought در نرم‏افزارR کد نویسی گردید. نتایج نشان داد بیشترین تداوم خشکسالی از فوریه 2008 شروع و تا جولای 2010 به مدت 32 ماه متوالی ادامه داشته است که در این مدت دسامبر 2009 بیشترین مقدار خشکسالی را داشته است. اما در سال 1996 شدیدترین خشکسالی با مقدار 2.97- اتفاق افتاده است. نوسانات بارندگی در طول دوره سبب ایجاد دوره مرطوب نیز شده است به طوریکه ماه ژوئن 2011 فرامرطوب بوده است. همچنین شاخص SPI دوزاده ماهه، میانگین 12 ماه قبل را برای مقدار شدت خشکسالی در نظر می‏گیرد که سبب می‏شود تعداد ماه هایی که در محدوده نرمال (0.99تا 0.99-) هستند افزایش ‏یابد. بنابراین شاخص SPI می¬تواند مقدار خشکسالی را نزدیک‏تر به واقعیت محاسبه کند.