نویسندگان | حسین خزیمه نژاد,مهدی بهارشاهی,ناصر نیک نیا,عباس خاشعی سیوکی |
---|---|
نشریه | آب و توسعه پایدار |
شماره صفحات | ۱۱-۲۲ |
شماره سریال | ۸ |
شماره مجلد | ۳ |
نوع مقاله | Full Paper |
تاریخ انتشار | ۲۰۲۱ |
رتبه نشریه | ISI |
نوع نشریه | چاپی |
کشور محل چاپ | ایران |
چکیده مقاله
در استان خراسان جنوبی کمبود آب از عوامل محدود کننده اصلی توسعه فعالیتهای اقتصادی در دهههای آینده بهشمار میرود. در این استان مانند سایر نقاط کشور هنوز استفاده مطلوب از آب به شکل یک فرهنگ جایگاه خاص خود را پیدا نکرده است؛ به همین جهت دستیابی به تعادل نسبی در زمینه عرضه و تقاضای آب یک اصل اساسی و ضروری است. این مهم جز با ایجاد یک نظام جامع در مدیریت آب و در نتیجه امنیت آبی میسر نمیباشد. بهمنظور پیشگیری از وقوع بحرانهای ناشی از عدم امنیت آبی، شناسایی تحولات سریع و روندهای معیوب در مدیریت کنونی آب و آن هم مبتنی بر واقعیتهای اقلیمی، اجتماعی، اقتصادی و غیره در هر منطقه الزامی به نظر میرسد. در این راستا با ایجاد مجموعهای از نشانگرها، وضعیت فعلی منابع آب در این استان پایش و ارزیابی شد. سپس با کمک تحلیل خاکستری که یک نوع روش رتبهبندی سلسله مراتبی است، دشتهای استان از نظر امنیت آب رتبهبندی شد. نتایج تحلیل خاکستری نشان داد، بالاترین امتیاز سطح امنیت آبی در محدودههای دهسلم (0/524)، دهنو میغان (0/519) و چاهک موسویه (0/504) است. درجه امنیت آنها عمدتاً توسط توانایی آنها در کاهش مخاطرات کمآبی و کمیابی آب تفسیر میشود، هرچند که تا زمانیکه خطر کمآبی و کمیابی وجود نداشته باشد، محدوده مطالعاتی امن نخواهد بود. محدوده مطالعاتی مهمی همچون دشت بیرجند (با امتیاز 0/462) وجود دارند که در حال حاضر دچار ناامنی آبی هستند. بیشترین سطح ناامنی آبی نیز در استان خراسان جنوبی، محدودههای در حال توسعه سرایان (0/268) و بشروئیه (0/363) دیده میشود.
tags: استان خراسان جنوبی، تئوری خاکستری، رتبهبندی، امنیت آبی.