بررسی تغییرات ذخیره و تغذیه آب زیرزمینی با استفاده از داده‌های ماهواره GRACE و GRACE-FO در آبخوان دشت بیرجند با استفاده از Google Earth Engine

چکیده مقاله

هره‌برداری بیش‌ازحد از منابع آب زیرزمینی موجب کاهش تراز سطح آب در آبخوان دشت بیرجند شده است. در این مطالعه، تغییرات ذخیره آب زیرزمینی با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای GRACE و GRACE-FOو بارندگی سالانه با داده‌های ماهواره‌ای CHIRPS ، در بستر سامانه Google Earth Engine طی دوره زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۴ موردبررسی قرار گرفت. تغذیه آب زیرزمینی از طریق سری‌های زمانی مربوط به ذخیره آب، با بهره‌گیری از روش نوسانات تراز سطح آب، برآورد شد. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های GRACE و GRACE-FO نشان داد که بیشترین افزایش تراز آب زیرزمینی نسبت به میانگین بلندمدت، حدود ۷ سانتی‌متر در فوریه ۲۰۰۵ رخ‌داده است و بیشترین افت سطح آب، با کاهش حدود ۲۵ سانتی‌متر، در دسامبر ۲۰۲۳ به ثبت رسید. نرخ تغذیه خالص آب زیرزمینی در بازه ۲۱ ساله مورد مطالعه، بین ۳ تا ۱۲ سانتی‌متر در ماه متغیر بوده و میانگین آن برابر با 4/6 سانتی‌متر در سال محاسبه شد. این مطالعه نشان می‌دهد که تخمین تغییرات ذخیره آب زیرزمینی بر پایه داده‌های ماهواره‌ای GRACE از دقت قابل قبولی برخوردار است و می‌تواند در مناطقی که با کمبود داده‌های چاه‌های مشاهداتی مواجه هستند، روند ماهانه تغییرات ذخیره آب زیرزمینی را نشان داده و به تصمیم‌گیری منابع آب کمک می‌کند.