مقایسه روشهای تجربی و دادهمبنا در برآورد تبخیر و تعرق مرجع در شهر زاهدان

چکیده مقاله

فرایند تبخیر و تعرق برای ارزیابی و بررسی پدیدههای آبشناسی و در مسائل مربوط به نحوه مدیریت منابع آب درکشاورزی فراسنجی مهم است. در این تحقیق دوازده فراسنج هواشناسی مربوط به ایستگاه هواشناسی زاهدان شامل دمای کمینه، دمای بیشینه، میانگین دما، کمینه رطوبت، بیشینه رطوبت، میانگین رطوبت، مقدار بارندگی، مقدار تبخیر، ساعت آفتابی، سمت باد، بیشینه تندی باد و میانگین تندی باد مورد استفاده قرارگرفتند. بررسی همبستگی بین تبخیر وسایر فراسنجهای اقلیمی نشان داد که بیشترین مقدارآن بین تبخیر و دمای کمینه و میانگین (82/0) و کمترین مقدار آن بین تبخیر وجهت وزش باد (07/0-) است که در انتخاب درونداد مدلدر نظر گرفته شد. برای برآوردتبخیر و تعرق مرجع از روشهای شبکه عصبی مصنوعی،K- نزدیکترین همسایگی و روشهای تجربی پریستلی-تیلور، هارگریوز-سامانی، تورنت وایت و پنمن استفاده شد.آمارههای 2 R،MAEوRMSEبرای مقایسه مقادیرتبخیروتعرقمرجع محاسبه شدهنسبت بهمقادیر دیدبانی تبخیر و تعرقمرجع به دست آمده از تشتک تبخیر ( با اعمال ضریب تشتک8/0)مورد استفادهقرار گرفتند. بر اساس شاخصهای سه گانهMAE، RMSEو2 RروشهایANN(37/0،47/0،97/0) و تورنت-وایت (7/4،54/5،59/0) بهترتیب بهترین و بدترین عملکرد را در برآورد تبخیر و تعرق مرجع درایستگاه هواشناسی زاهدان نشان دادند. در بین روشهای تجربی نیز روش هارگریوز- سامانی عملکرد بهتری داشت. بر اساس نتایج ارزیابی، روشهای داده مبنا دارای دقت بیشتری نسبت به روشهای تجربی در تعیین تبخیر و تعرق مرجع هستند