ذوب پریدوتیت بالای زون فرورانش عامل شرایط ریداکس ماگمایی توده‌های کانه‌دار ذخایر مس پورفیری ده‌سلم و چاه‌شلغمی؛ آنالیز درجا زیرکن

Abstract

با استفاده از محاسبات مقادیر عنصر فرعی، فوگاسیته اکسیژن (fO2) و دمای تبلور زیرکن­های (Ti-in-zircon) توده­های نفوذی کوارتز مونزونیتی کانه­دار کانسارهای مس-مولیبدن پورفیری چاه شلغمی و ده­سلم محاسبه و شرایط اکسیداسیونی ماگمای مادر بررسی شد. مقادیر Ce4+/Ce3+ برای چاه شلغمی و ده­سلم به ترتیب در بازه­­های 8 تا 295 با میانگین 125 و 3 تا 171 با میانگین 35 در بازه مطلوب برای کانی­سازی پورفیری قرار نگرفت. مقادیر fO2 محاسبه­شده برای چاه شلغمی در بازه 8/1-­ ∆FMQ تا 6/0+ ∆FMQ با میانگین 6/0- ∆FMQ و برای ده­سلم در بازه­ محدود 3/1- ∆FMQ تا 4/0- ∆FMQ با میانگین 8/0- ∆FMQ قرار گرفت که حداقل به میزان 1+ ∆FMQ کمتر از مقادیر کانی­سازی مس پورفیری شاخص در دنیا است. براساس مقادیر log fO2 زیرکن توده­های کانه­دار، ماگمای مادر از ذوب بخشی پریدوتیت گوشته­ای بالای زون فرورانش با دخالت ضعیف صفحه فرورانشی منشا گرفته­است. ذوب در شرایط نامناسب (زیر خط بافر مگنتیت-هماتیت (HM) و در شرایط بافر فایالیت- مگنتیت-کوارتز (FMQ)، و نبود مقادیر مس و گوگرد کافی در منشا)، که با شواهد در درون ذخیره مانند نبود همرشدی­های مگنتیت-هماتیت حمایت می­شود، برای کانی­سازی مس پورفیری در دو منطقه ایده­آل نبوده است. نتایج با داده­های ژئوشیمی عنصر اصلی و فرعی و مقادیر ایزوتوپی Sr-Nd سنگ کل قبلی نیز حمایت می­شود.