زمین‌شناسی، کانی‌شناسی و مطالعه سیالات درگیر در رگه‌های پلی‌متال محدوده اکتشافی کلاته کلوخ گناباد، شرق ایران (بلوک لوت).

Abstract

محدوده اکتشافی کلاته کلوخ در 25 کیلومتری شمال غرب گناباد، در شمال بلوک لوت و شرق ایران، قرار دارد. واحدهای سنگی اصلی این منطقه شامل سنگ‌های آذرین خروجی با ترکیب آندزیت و تراکی آندزیت، واحدهای نفوذی نیمه عمیق با ترکیب مونزونیت تا مونزودیوریت و واحدهای آذرآواری است. دگرسانی در منطقه شامل سیلیسی، پروپیلیتیک و آرژیلیک است. کانی‌سازی به صورت رگه‌ای در داخل واحدهای آذرآواری رخ داده است. کانی‌های اولیه شامل پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت و گالن و کانی‌های ثانویه‌ شامل کالکوزیت، سروزیت، کولیت، کریزوکلا، مالاکیت، آزوریت و گوتیت هستند که بیشتر درون واحدهای آذرآواری و در امتداد گسل‌ها و شکستگی‌های منطقه تشکیل شده‌اند. دماسنجی بر روی میانبارهای سیال اولیه همزاد با کانی‌سازی بر روی کانی کوارتز، نشان داد که دمای همگن‌شدن سیالات درگیر در این منطقه بین 210 تا 394 و بطور میانگین 306 درجه سانتی‌گراد است. دمای ذوب آخرین یخ در میان بارهای سیال نشان دهنده شوری بین 8/4 تا 5/13 و بطور میانگین 5/9 درصد، معادل درصد وزنی NaCl می‌باشد. نتایج حاصل از مطالعه سیالات درگیر نشان می‌دهد سیالات گرمابی از منابع عمیق‌تر و ماگمایی منشأ گرفته و پس از اختلاط با آبهای جوی و جوشش، باعث نهشت موادمعدنی و تشکیل کانسار به شکل رگه‌های گرمابی شده‌اند. براساس ویژگی‌ها و الگوی دگرسانی، کانه زایی و میان بارهای سیال، گستره معدنی کلاته کلوخ شباهت نزدیکی با ذخایر مس رگه‌ای مرتبط با مس پورفیری دارد.