بررس شاخص SPI برای دورههای پایه و آتی (مطالعه موردی: ایستگاه سینوپتیک آستارا)

چکیده مقاله

خشکسالی پدیده‌ای است که تمامی نقاط جهان با انواع تنوع آب و هوایی با آن دست به‌گریبان بوده‌اند و از گذشته تا کنون در بسیاری از کشورها به‌ویژه کشورهای واقع در مناطق گرم و خشک به دفعات اتفاق افتاده است. اعمال مدیریت مناسب جهت کاهش خسارات خشکسالی بستگی به اطلاعات به‌موقع درمورد شروع خشکسالی، میزان توسعه در طول زمان و گستردگی مکانی آن دارد. این اطلاعات از طریق پایش مداوم دوره‌های خشکسالی که معمولا با استفاده از شاخص‌های خشکسالی انجام می‌شود، به‌دست می‌آید. هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت خشکسالی برای دوره پایه(1993-2017) و دوره آتی( 2025-2044) با استفاده از شاخص SPI در مقیاس زمانی ماهانه ، شش و 12 ماهه در ایستگاه سینوپتیک آستارا است. نتایج پژوهش حاضر در بخش ریزمقیاس‌نمایی و پیش‌بینی داده به روش اصلاح اریبی، نشان دهنده کاهش بارندگی در نیمه اول سال و افزایش آن در نیمه دوم سال و همچنین افزایش Tmax و کاهش Tmin دوره آتی نسبت به دوره پایه میباشد. بررسی شاخص خشکسالی SPI نیز نشان دهنده افزایش 10 درصدی تعداد سال‌های خشکسالی نسبت به دوره پایه می‌باشد، با این حال شدت خشکسالی‌ها و طول دوره خشکسالی نسبت به دوره پایه کاهش یافته است. همچنین با‌توجه به نتایج به‌دست آمده، خشکسالی‌های حاد مربوط به سال‌های 1996، 2008 و 2030 میباشد که حادترین آن در سال 2008 با مقدار SPI نزدیک به 3- رخ داده است، و ترسالی‌های حاد نیز مربوط به سال‌های 2002 و 2034 می‌باشد. طولانی‌ترین دوره خشکسالی در دوره پایه مربوط به سال‌های 2014-2006 و در دوره آتی مربوط به سالهای 2039-2042 است و طولانی‌ترین دوره ترسالی برای دوره پایه و آتی به ترتیب مربوط به سال‌های 2006-1997 و 2031-2035 است