مقایسه طرحوارههای هیجانی سازگار-ناسازگار و تنظیم هیجان مثبت-منفی در دانشجویان ایرانی و افغانستانی: یک مطالعه بین فرهنگی

Abstract

هدف مطالعه حاضر مقایسه تفاوت طرحواره­های هیجانی (سازگار-ناسازگار) و راهبردهای تنظیم هیجان (مثبت-منفی) بین دانشجویان ایرانی و افغانستانی بود. روش پژوهش علی-مقایسه­ای بود. جامعه آماری شامل تمام دانشجویان ایرانی و افغانستانی بود که در نیمسال دوم سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ در دانشگاه بیرجند مشغول به تحصیل بودند. از میان آن­ها تعداد ۲۲۰ نفر (۱۱۰ دانشجوی ایرانی و ۱۱۰ دانشجوی افغانستانی) از طریق نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (CERQ؛ گارنفسکی و همکاران، 2022) و مقیاس طرحواره­های هیجانی (LESS؛ لیهی، 2002) بود. برای تجریه و تحلیل داده­ها نیز از تحلیل کوواریانس چندمغیره (مانکووا) استفاده شد. یافته­ها نشان داد که بین دو گروه در طرحواره­های هیجانی ناسازگار (کنترل­ناپذیری، خردگرایی و اندیشناکی) و راهبردهای تنظیم هیجان منفی (سرزنش و تلقی فاجعه­آمیز) تفاوت معنا­دار وجود دارد (001/0>p). این نتایج نشان می­دهد که طرحواره­های هیجانی و تنظیم هیجان سازه­های فرهنگی-اجتماعی هستند و به عنوان پیامدی از تعاملات پیچیده اجتماعی، تاریخی، زبانی و روان­شناختی، در فرهنگ­های مختلف به شیوه­های متفاوت شکل می‌گیرند.