ارزیابی کارآیی مدلهای مختلف یادگیری ماشین در تهیه نقشه اشکال فرسایش حوضه های آبخیز مناطق خشک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز دشت مختاران، خراسان جنوبی)

Abstract

لازمه مدیریت فرساایش خاک، ارائه راهکارهای مناسابی میباشاد که با شاناخت از وضاعیت فرساایش خاک حاصا میشاود. هد از مطالعه حاضار، مدلساازی اشاکال فرساایش آبی با 25 متغیر محیطی و با اساتااده از 10 مدل یادگیری ماشین در نرم افزار R و بررسای پایداری مدل بهمنظور آگاهی از حسااسایتپذیری این نوع از فرساایش در حوضاه آبییز میتاران اساتان خراساان جنوبی میباشاد. بدین منظور، موقعیت 10 فرساایش آبی غالب حوزه با اساتااده از GPS ثبت شاد. این وقایع در قالب دو گروه آموزش و اعتبارسانیی با نسابت 70 به 30 کلاسبندی شاد. به منظور ارزیابی پایداری و کارایی مدل، پنج تکرار از آن اجرا شاد. کارایی مدل با اساتااده از معیارهای ROC ، KAPPA و TSS ارزیابی شاد. نقشاههای حاصا از مدلساازی به چهار کلاس فرساایش کم، متوساط، شادید و خیلی شادید طبقهبندی شادند. با توجه به نتایج پایداری، بهتری ن مدلساازی برای فرساایش ش ایاری کم تا خیلیشادید، مدل اجماعی) ESMs ( به ترتیب با دقت 97 / 0 ، 85 / 0 ، 90 / 0 و 98 / 0 ، فرساایش آبراههای کم تا شادید، مدل اجماعی ) ESMs ( به ترتیب با دقت 88 / 0 ، 96 / 0 و 96 / 0 و در نهایت در فرساای ش کناره ای رودخانه کم و متوساط، اکثر مدلها دقت بس ایار بالای اجرا شادند. مدلهای اجماعی ) ESMs ( در میموع بهتری ن عملکرد را در پیشبینی تمامی اشاکال فرساایش از خود نشاان دادند. این مدلها در هر ساه ضاریب ارزیابی، دقت بس ایا ر بالایی معادل 94 / 0 ، 98 / 0 و 99 / 0 درصاد را به دسات آوردند. بررس ای اهمیت نسابی تمام فاکتورهای محیطی در هر ساه نوع شاک عمده فرساایش آبی منطقه مورد بررس ای نشااندهندهی این بود که عوام فیزیوگرافیک، زمین شاناس ای، پوشاش ساطحیخاک و خاکشاناس ای اهمیت قاب توجهی در پراکنش جغرافیایی اشاکال فرساایش آبی در حوزه میتاران دارند. در میموع میتوان مدلهای یادگیری ماشااین را به عنوان یک رویکرد مؤثر و نوین برای برنامهریزی کاربری اراضاای و مدیریت ریسک فرسایش معرفی نمود.