مدلسازی عددی سه بعدی قوس زدگی تنش و تعیین نواحی با پتانسیل شکست در هسته سدهای خاکی در دره های تنگ (مطالعه موردی: سد رودبار لرستان)

چکیده مقاله

وقوع قوسزدگیو کاهش سطح تنش در هسته سدهایخاکییکیاز عواملیاست که میتواندمنجر به ایجادو رشد ترک شده و زمینهشکست هیدرولیکیرا فراهم سازد. در سدهایخاکیاحداث شده در درههایتنگ به دلیلاثر سه بعدی(طولیو عرضی) قوسزدگیتنش در هسته، مدلهایدو بعدی نمیتوانندنتایجصحیحیبدست دهند و تحلیلوضعیتتوزیعتنش نیازمندمدلسازیسه بعدیاست. تحقیقحاضر با هدف تعیینالگویقوسزدگیتنش در هسته رسیسدهایخاکیواقع در درههایتنگ با استفاده از مدل سه بعدیو تعییننواحیمستعد شکست با توجه به توزیعتنش موجود، صورتگرفته که به طور خاص از اطالعات سد رودبار لرستان استفاده و اهداف مذکور برایاینسد تعیینگردیدند. در اینپژوهش، با مدلسازیسهبعدیسد رودبار لرستان واقع در درهایتنگ (V-شکل) در نرمافزار PLAXIS 3D، شدت پدیدهقوسزدگیتنش هسته در مراحل پایانساخت و آبگیریاولیهبررسیشد. نتایجنشان دادند که حداکثر میزانقوسزدگیپس از ساخت بدنه در 1 5 ارتفاع سد از کف هستهرخداده و با آبگیریسد پس ازیکسال،شدت قوسزدگیتنش افزایشمییابد.همچنینوضعیتهسته از نظر نواحیبا سطح تنش کم و درنتیجهوجود پتانسیلرشد ترک و شکستگیپس از تکمیلساخت با دو معیار1) نواحیکششیو2) معیاراسکافیلد(1980)–برپایهمکانیکخاک حالت بحرانی-بررسیو ابعاد گسترش ایننواحیمشخص گردیدکههر دو معیاربیانگروجود نواحیمستعد شکست در ارتفاعات بالایی و مجاور تکیه گاهها بودند.