اثر تغذیه پوست سبز پسته کله قوچی خام و فرآوری شده با اوره بر عملکرد، پاسخ ایمنی، شاخص‌‌های بیوشیمیایی خون و ریخت‌شناسی ژژنوم جوجه‌های گوشتی

چکیده مقاله

این پژوهش، به‌منظور ارزیابی اثرات پودر پوست سبز پسته کله قوچی­خام و فرآوری شده با اوره بر عملکرد، شاخص‌های بیوشیمیایی خون، پاسخ ایمنی و ریخت­شناسی روده جوجه­های گوشتی انجام شد. تعداد 280 قطعه جوجه خروس گوشتی در قالب طرح کاملاً تصادفی در هفت تیمار، چهار تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار توزیع شدند. جیره‌های آزمایشی شامل سطوح صفر، 5/1، 3 و 5 درصد پوست سبز پسته کله­قوچی خام و فرآوری شده بود. پوست سبز پسته کله­قوچی یا فرآوری شده آن ضریب­تبدیل خوراک را در دوره آغازین و کل دوره پرورش در مقایسه با شاهد کاهش داد (05/0>P). در دوره آغازین، افزودن سه درصد پوست سبز پسته کله­قوچی باعث وزن بدن بالاتر در مقایسه با شاهد و تیمار پنج درصد پوست پسته کله­قوچی شد (05/0≥P). افزودن پوست پسته کله قوچی موجب افزایش عیار پادتن تام و ایمنوگلوبولین G علیه گلبول­قرمز گوسفند در مقایسه با شاهد شد (05/0>P). جیره­های آزمایشی باعث کاهش غلظت کلسترول و LDL سرم خون در مقایسه با شاهد شدند (05/0>P). سطح سه درصد پوست پسته خام و فرآوری شده، بیشترین افزایش ارتفاع پرز و کمترین عرض پرز ژژنوم را نسبت به سایر سطوح نشان داد و افزایش وزن نسبی سینه، قلب، بورس‌فابرسیوس و کاهش درصد چربی بطنی در سطح سه درصد پوست پسته در مقایسه با شاهد مشاهده شد (05/0>P). نتیجه نهایی، این که افزودن پوست سبز پسته کله­قوچی تا سطح پنج درصد باعث بهبود صفات عملکردی شد، هرچند سطح سه درصد می‌تواند باعث کاهش کلسترول، ضریب تبدیل و بهبود پاسخ ایمنی جوجه‌های گوشتی شود.