تحلیل وضعیت خشکسالی هواشناسی ایستگاه نیشابور به‌کمک داده‌های گزارش پنجم تغییر ‌اقلیم

چکیده مقاله

خشکسالی یک پدیده خزنده محیطی است که اثرات مخرب زیادی بر اقتصاد، کشاورزی و جامعه دارد. این پدیده در بخشهای شرقی، مرکزی و جنوبی ایران بهدلیل آب و هوای خشک و نیمهخشک نمود بیشتری دارد. با توجه به اینکه خشکسالی هواشناسی با کمبود بارندگی آغاز میشود، بدین منظور، شاخص خشکسالی بارش استاندارد (SPI (با مقیاس های زمانی مختلف )3 ،6 و 12 ماهه( بهکمک دادههای گزارش پنجم، برای ایستگاه سینوپتیک نیشابور تعیین شد. دادههای بارش مصنوعی بهکمک شش مدل و دو سناریو انتشار 5.RCP4 و 5.RCP8 و با استفاده از مدل ریزمقیاس نمایی WG-LARS تعیین گردید. در نهایت، با استفاده از دادههای بارش، مقادیر شاخص خشکسالی SPI برای دوره پایه )2011- 1992 )و دوره آتی )2039 -2020 )برای سه مقیاس زمانی محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار متوسط بارش روزانه در مقیاس سالیانه برای دوره آتی تحت تأثیر سناریو 5.RCP4 بهترتیب، مربوط به مدلهای Canesm2 و MIROC بود و تحت تأثیر سناریو 5.RCP8 مربوط به مدلهای R-ES-GISS و 6.3-Csiromk می باشد. مقادیر شاخص SPI در مقیاس زمانی 12 ماهه نسبت به 3 و 6 ماهه شدت خشکسالی را بیشتر نشان میدهد. همچنین نتایج نشان داد تحت تأثیر سناریو 5.RCP4 مدلهای MIROC و R-ES-GISS و تحت تأثیر سناریو 5.RCP8 مدلهای Canesm2 و MIROC تعداد سالهای خشک بیشتری را برآورد کردهاند.