سنگ¬نگاری، ژئوشیمی و جایگاه تکتونوماگمایی سنگ¬های آتشفشانی ترشیری منطقه¬ی ابراهیم آباد (جنوب باختر گزیک)، خراسان جنوبی

Abstract

در منطقه ابراهیم¬آباد در جنوب باختری گزیک و در استان خراسان جنوبی، برونزدهایی از سنگ¬های آتشفشانی وجود دارد که از نظر ساختاری در بخش شمالی زمیندرز سیستان قرار گرفته¬اند. گدازه¬های مورد بررسی شامل آندزیت بازالتی، آندزیت و داسیت به سن ائوسن تا میوسن همراه سنگ¬های آذرآواری شامل توف هستند. کانی¬های اصلی آندزیت¬ بازالتی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین، در آندزیت شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند و پیروکسن و در داسیت¬ها متشکل از پلاژیوکلاز، کوارتز و هورنبلند هستند. بافت¬های رایج در سنگ¬های آتشفشانی حدواسط شامل پورفیری با زمینه میکرولیتی، مگاپورفیری، گلومروپورفیری و پوئی¬کلیتیک و در داسیت¬ها، پورفیری با زمینة ریز¬دانه می¬باشد. این سنگ¬ها شواهد عدم تعادل نظیر منطقه¬بندی در پلاژیوکلازها، بافت غربالی و خوردگی خلیجی در کانی¬ها را نشان می¬دهند. بررسی¬های ژئوشیمیایی حاکی از این است که گدازه-های منطقه ابراهیم آباد در قلمرو کالک¬آلکالن رده¬بندی می¬شوند. این سنگ¬ها غنی¬شدگی LREE نسبت به HREE را نشان می-دهند. بالا بودن مقدار LREE و عناصر لیتوفیل بزرگ یون (LILE) نسبت به HFSE و وجود آنومالی منفی در عناصری مانند Nb و Ti در گدازه¬ها، حاکی از محیط زمین¬ساختی فرورانشی و حاشیه فعال قاره¬ای می¬باشد. ماگمای سازنده این گدازه¬ها، احتمالأ از ذوب بخشی گوشته با ترکیب اسپینل-گارنت لرزولیت که تحت تأثیر سیالات مشتق¬شده از پوسته¬ی اقیانوسی فرورونده دچار غنی¬شدگی گردیده، منشأ گرفته است.