شیمی کانی¬ها و دما-فشارسنجی سنگ¬های نیمه¬عمیق منطقه گلرگ، جنوب خاور بیرجند

چکیده مقاله

منطقه مورد مطالعه در حاشیه خاوری بلوک لوت و مرز آن با زمیندرز سیستان، در شمال روستای گلرگ قرار گرفته است. در این منطقه، توده¬ نیمه¬عمیق با ترکیب دیوریتی رخنمون دارد. بافت¬ سنگ¬ پورفیری با زمینه ریزدانه و پوئیکلیتیک می¬باشد. پلاژیوکلاز و آمفیبول(هاستینگزیت) فنوکریست های اصلی سازنده سنگ هستند. بیوتیت دیگر کانی مافیک در این سنگ¬ها بوده که به صورت بلورهای بی¬شکل و به مقدار کم مشاهده می¬شود. زمینه سنگ عمدتاً از بلورهای ریز پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل شده است. کانی کدر از جمله کانی¬های فرعی و سریسیت، کربنات و کلریت، کانی¬های دگرسانی موجود در این سنگ¬ها هستند. داده¬های حاصل از آنالیز ریزپردازشی بیانگر این است که ترکیب پلاژیوکلازها از آندزین تا الیگوکلاز متغیر است. آمفیبول¬ها در قلمرو کلسیک واقع شده و از نوع هاستینگزیت می¬باشند. ترکیب شیمیایی بیوتیت¬های آنالیز شده در محدوده بین فلوگوپیت- آنیت واقع است. فشار حاکم در زمان تبلور فنوکریست های آمفیبول در دیوریت پورفیری گلرگ حدود 9کیلوبار و دما بر اساس دماسنجی با استفاده از آمفیبول های همزیست با پلاژیوکلاز حدود800 تا 850 درجه سانتیگراد بدست آمد. محتوای Na2O و TiO2 در آمفیبول های مورد بررسی، بیانگر ارتباط آنها با محیط زمین¬ساختی فرورانشی می¬باشد. مقدار فوگاسیته اکسیژن در سنگ¬های نیمه¬عمیق گلرگ حدود (bars) 11- و بیانگر شرایط اکسایش در حین تشکیل این توده است.