دما-فشارسنجی، زمین¬شیمی و جایگاه تکتونیکی سنگ¬های آتشفشانی منطقه بیژائم (شمال غرب سربیشه، شرق ایران)

چکیده مقاله

در اطراف روستای بیژائم،‌ در ۲۵کیلومتری شمال غرب سربیشه، سنگ‌¬های آتشفشانی متعلق به‌ ترشیری با ترکیب‌ آندزیت‌، تراکی‌داسیت‌ و داسیت‌ همراه سنگ‌های آذرآواری شامل‌ توف و برش رخنمون دارند. کانی‌‌‌‌های تشکیل دهنده آندزیت شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول، بیوتیت و در داسیت¬ها شامل پلاژیوکلاز، کواتز، آمفیبول و بیوتیت هستند. بر اساس نتایج تجزیه ریزکاو الکترونی، گستره ترکیبی پلاژیوکلازها در آندزیت بینAb31، An69 تاAb49، An51 متغیر بوده و از نوع لابرادوریت هستند. کلینوپیروکسن¬ها ترکیب اوژیت متمایل به دیوپسید و ارتوپیروکسن¬ها ترکیب انستاتیت دارند. دمای تشکیل کلینوپیروکسن¬ها و ارتوپیروکسن¬های مورد بررسی، به ترتیب حدود 1200 و 1150 درجه سانتی¬گراد و فشار در زمان تبلورآن¬ها، به ترتیب 2 تا 5 کیلوبار و کمتر از2 کیلوبار تعیین گردید. این‌ سنگ‌ها دارای ماهیت‌ کالک‌آلکالن‌ پتاسیم ‌بالا بوده و غنی¬شدگیLILE، آنومالی منفیNb، Ti، P، Sr و آنومالی منفی ضعیفEu نشان می¬دهند که از خصوصیات گدازه¬های کالک¬آلکالن وابسته به فرورانش است. با بهره¬گیری از نمودارهای تمایز تکتونیکی بر اساس عناصر کمیاب، مشخص گردید که سنگ¬های مطالعه شده، به حاشیه قاره‌ای فعال تعلق دارند. نسبت Dy/Yb برای سنگ¬های آندزیتی منطقه بیژائم (91/1-62/1)، بیانگر این است که منشاء گوشته¬ای آن¬ها، در قلمرو بین اسپینل و گارنت پریدوتیت با درجه ذوب بخشی حدود 7 تا 10 درصد قرار گرفته است.