نقش دانشگاه در حفظ، تقویت و گسترش زبان فارسی

Abstract

زبان فارسی، به عنوان یکی از اصلی¬ترین مؤلفه¬های هویت ملی ایرانیان، امروزه در معرض تهاجمات خارجی و آسیب-های داخلی فراوانی است؛ لذا همۀ نهادهای کشور – اعم از نهادهای مرتبط با زبان فارسی (نظیر: فرهنگستان زبان و ادب فارسی و بنیاد سعدی) و سایر نهادهای فرهنگی، آموزشی و رسانه¬ای – در قبال زبان فارسی مسئولند. یکی از نهادهای مسئول در قبال زبان فارسی که می¬تواند نقش مؤثری در قبال زبان فارسی داشته باشد، دانشگاه است. دانشگاه، به مثابۀ اصلی¬ترین نهاد علمی کشور، با توجه به وظیفۀ ذاتی خود و نیز بر اساس اسناد بالادستی نظام و مطالبات رهبری در سه سطح حفظ، تقویت و گسترش زبان فارسی وظایفی دارد. این مقاله به بررسی وظایف و نقش دانشگاه در قبال زبان فارسی و راهکارهای عملی کردن این وظایف در سطوح مذکور می¬پردازد. طبق بررسی¬های انجام¬شده، بر اساس اسناد بالادستی نظام و مطالبات رهبری، اهم وظایف دانشگاه در سطح حفظ زبان فارسی، به-کارگیری معادل¬های فارسی رایج برای واژه¬ها و اصطلاحات علمی و پیشنهاد معادل¬های فارسی برای اصطلاحات علمی جدید؛ در سطح تقویت زبان فارسی، ایجاد «نهضت فارسی¬نویسی» در جهت ارتقای این زبان به یک زبان علمی بین¬المللی مرجع؛ و در سطح گسترش زبان فارسی، تقویت و گسترش کرسی¬های آموزش زبان فارسی و حمایت از تأسیس رشتۀ زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه¬های سراسر جهان و افزایش پذیرش دانشجویان خارجی است. این مقاله تقویت جایگاه رشته و گروه¬های زبان و ادبیات فارسی را یکی از راهکارهای اصلی عملی کردن وظایف دانشگاه در قبال زبان فارسی می¬داند.