پیش هزار دیدۀ بینا: بررسی فراتحلیلیِ انتحال در مقالات علمی ـ پژوهشی ادبیات فارسی

Abstract

انتحال (سرقت علمی) یکی از غیراخلاقی¬ترین آسیب¬های پژوهش است که امروزه در تحقیقات دانشگاهی ما رو به فزونی است. هدف این مقاله بررسی جوانب مختلف انتحال (سرقت علمی) در مقالات علمی – پژوهشی، به عنوان برجسته¬ترین نمایندۀ تحقیقات دانشگاهی، و به¬طورویژه مقالات علمی – پژوهشی حوزۀ ادبیات فارسی است. برای این منظور ابتدا سرقت علمی با ذکر مصادیقی از آن در مقالات علمی – پژوهشی ادبیات فارسی تعریف می¬شود و در ادامه مسئولان، عوامل و انگیزه¬های انجام سرقت علمی در مقالات علمی - پژوهشی مورد بررسی قرار می¬گیرد و در نهایت راهکارهایی برای پیش¬گیری از انجام سرقت علمی و پس¬گیری مقالات سرقتی در مجلات علمی – پژوهشی حوزۀ ادبیات فارسی ارائه می¬گردد. این مقاله بر نقش بازدارندۀ سامانه¬های مشابه¬یاب متون (در مراحل قبل از چاپ مقالات)، نقدهایی که توسط پژوهشگران و آگاهانِ پیشینۀ تحقیق در حوزه¬های مطالعاتی مختلف (دیدگان بینا) نوشته می¬شود و چاپ این مقالات توسط مجلات علمی- پژوهشی، سلب اعتبار مقالات سرقتی چاپ¬شده و لغو امتیاز حاصل از آن¬ها، به عنوان راهکارهایی عملی در این خصوص تأکید دارد.