ارزیابی اثر میزان و شوری آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم سیروان

Abstract

تنش شوری و خشکی از مهمترین عواملی هستند که رشد و نمو گیاهان را در نواحی خشک و نیمهخشک محدود میکنند. به منظور بررسی اثرات مقدار و شوری آب آبیاری بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گندم رقم سیروان آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند و در سال زراعی 6971-79انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل مقدارهای مختلف آبیاری در چهار سطح ( %91 ،%611 ،%621و %11نیاز آبی گندم) و شوری آب آبیاری در سه سطح ( 6/1دسی زیمنس بر متر، شش دسی زیمنس بر متر و 9/8دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج آزمایش نشان داد که اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک و دانه گندم به طور معنیداری تحت تأثیر مقدار آب آبیاری، شوری آب آبیاری و اثر متقابل آنها قرار گرفتند. بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک و دانه گندم متعلق به تیمار %621نیاز آبی گندم × شوری 6/1دسی زیمنس بر متر به ترتیب با 6191و 188/91گرم در مترمربع بود. افت %11 عملکرد بیولوژیک و دانه گندم در تیمار %11نیاز آبی گندم × شوری 9/8دسی زیمنس بر متر در مقایسه با تیمار %621نیاز آبی گندم × شوری 6/1دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. عملکرد بیولوژیک و دانه بین تیمارهای %621نیاز آبی گندم × شوری 6/1دسی زیمنس بر متر و %611نیاز آبی گندم × شوری 6/1دسی زیمنس بر متر اختلاف معنیداری را نشان ندادند. در تیمارهای مقدارهای آبیاری، اگرچه در بیشتر صفات تیمار %621نیاز آبی گندم تیمار برتر بود ولی اختلاف معنیداری با تیمار مصرف %611نیاز آبی گندم نداشت. با توجه به نتایج این آزمایش، ضرورت دارد در شرایط شور، برای ممانعت از تجمع شوری در منطقه توسعه ریشه و کاهش اثرات منفی آن، آبیاری طبق نیاز آبی گندم انجام گیرد