کارکردهای آموزشی ترجمه های عصر قاجار یه وجایگاه آن در فرایند مدرنسازی آموزشی

Abstract

نخستین گامهای اصالح و مدرنسازی نظام آموزشی در ایران با تأسیس دارالفنون برداشته شد.ضرورت آشنایی با علوم و فنون جدید و حضور استادان خارجی در دارالفنون و سایر مدارس نوین زمینۀ ترجمۀ آثار علمی در رشتههای مختلف را فراهم نمود. سایر فعاالن آموزشی پس از امیرکبیر هم از فراگیری علوم جدید و زبانهای اروپایی جانبداری نموده و آموزش نوین را به عنوان پیش شرط تحقق یک نظام سیاسی ـ اجتماعی مطلوب ضروری دانستند. تحت تأثیرایدههایی از این دست متون ترجمهشدۀ اولیه با امرآموزش پیوند تنگاتنگی پیدا کرد. با توجه به این پیوند، جستار حاضر میکوشد از طریق یک بررسی موردی در ترجمههای علوم نظامی، علوم پزشکی و هنر عکاسی، کارکردهای ترجمه های عصر قاجار را در عرصۀ آموزشی مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. یافتههای حاصل از این بررسی نشانگر رشد تقاضا برای آشنایی با علوم جدید و آموزش به سبک اروپایی است. افزون براین، شواهد موجود در این نوشتار برکارآمدی ترجمههای این دوره در جهش کمی و کیفی در عرصۀ آموزشی داللت دارد.