تذکره محمد شاهی: تحلیلی بر مضامین و انگیزه های نگارش اثر

Abstract

دوره قاجار از جمله ادواری است که گونه های مختلف تذکره نویسی در آن رونق یافت. در میان تذکره نویسان ، علاوه بر فضلا و ادبا، شاهزادگان قاجاری نیز به تذکره نویسی رغبت نشان داده و آثاری در این حوزه پدید آوردند. یکی از این شاهزادگان بهمن میرزا، فرزند عباس میرزا ،است که تذکره محمد شاهی را بنا به در خواست برادر کوچکترش محمد شاه به رشته تحریر درآورد. بهمن میرزا در این تذکره به ذکر احوال و اشعار شعرای متقدم، اشعار شاهزادگان، امرای دولت و شاعران هم عصر خویش پرداخته است. تحلیل محتوا و واکاوی مضامین مطرح در این تذکره ،نشانگر وجود اهداف سیاسی در تدوین اثر است. از این روی مقاله حاضر درصدد تحلیل انگیزه ها و اهداف بهمن میرزا در نگارش تذکره محمد شاهی است. یافته های حاصل از این بررسی ازاهداف سیاسی و تلاش نویسنده برای مشروعیت بخشی به قاجاران حکایت می کند.در راستای این هدف بهمن میرزا از عناصر مذهبی و مضامین اسطوره ای بهره برده است.