تأثیر محلول‌پاشی پوترسین و نیترات کلسیم بر برخی صفات فیزیولوژی کنجد (Sesamum indicum L.) در سطوح مختلف رطوبتی

چکیده مقاله

تنش رطوبتی، یکی از مهم­ترین عوامل کاهش­دهنده عملکرد محصولات زراعی ازجمله گیاهان دانه روغنی در کشورمان است. ازاین‌رو این تحقیق باهدف مطالعه تأثیر سطوح مختلف رطوبتی بر محتوای اسیدآمینه متیونین، پرولین، قند محلول و پروتئین برگ کنجد در سال زراعی 1397 به­صورت اسپلیت پلات -فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند انجام شد. در این آزمایش سطوح رطوبتی در سه سطح شامل: 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی کنجد به‌عنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی نیترات کلسیم در سه سطح 0-5 و 10 میلی­مولار و پوترسین در دو سطح (5/0 میلی­مولار و محلول‌پاشی با آب) به‌عنوان فاکتور فرعی موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برهمکنش سطوح رطوبتی، نیترات کلسیم و پوترسین برای اسیدآمینه متیونین، لیزین، پرولین و عملکرد دانه معنی­دار بودند بیشترین مقدار اسیدآمینه متیونین 060/0 میلی­گرم بر گرم وزن‌تر در صورت محلول‌پاشی نیترات کلسیم 10 میلی­مولار و با مصرف پوترسین در سطوح رطوبتی 50% نیاز آبی به­دست آمد. برهمکنش­های دوگانه نیترات کلسیم و پوترسین، سطوح رطوبتی و پوترسین و هم­چنین سطوح رطوبتی و نیترات کلسیم بر قند محلول و پروتئین برگ معنی­دار بود. به‌طورکلی کاربرد محلول‌پاشی نیترات کلسیم و پوترسین بهترین تیمار در جهت کاهش تأثیرات سطوح رطوبتی در گیاه کنجد بود که نشان­دهنده وجود رابطه هم­افزایی بین آن‌ها در کاهش اثرات ناشی از سطوح رطوبتی است.