شناسایی و‌ تحلیل‌ ‌میزان ‌خطرپذیری‌ فضاهای ‌بی دفاع شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مورد مطالعه: شهر زاهدان)

Abstract

مقدمه:امروزه فضاهای ‌بی‌دفاع، ‌یکی از مسائل جدی در ‌محیط‌های شهری است‌ که ‌احتمال‌ وقوع‌ جرم ‌و‌ ناهنجاری ‌اجتماعی‌ در ‌آنها ‌بیشتر ‌است.‌ این ‌فضاها‌ زمینه ‌را‌ برای ‌وقوع ‌جرائم ‌مکان- مبنا ‌تسهیل ‌می‌کند؛ لذا هدف پژوهش حاضر، شناسایی،‌ تحلیل‌ ‌میزان ‌خطرپذیری‌ فضاهای ‌بی‌دفاع شهر زاهدان ‌است. روش:پژوهش حاضر، از نوع کاربردی - توسعه‌ای و روش تحقیق آن از نوع توصیفی-تحلیلی بر پایه روش‌های گرافیک مبنا است. لذا در شهر زاهدان 42 مکان (فضاهای بی‌دفاع) از طریق برداشت میدانی شناسایی شد. متغیرهای اکتشافی پژوهش شامل تراکم جمعیت و ساختمان، گروه‌های درآمدی، کیفیت شبکه معابر، کیفیت کالبدی بافت‌های شهری، انسجام اجتماعی محلات، قیمت زمین و ساختمان و کاربری اراضی است. جهت تحلیل اطلاعات از فنون GIS همچون روش مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، خود همبستگی فضایی برای تحلیل‌های فضایی و از روش رگرسیون وزنی جغرافیایی برای تبیین همبستگی بین متغیرها استفاده شده است. یافته‌ها:نتایج نشان داد که فضاهای جرم‌خیز در مکان‌هایی با گستردگی کمتری به وقوع می‌پیوندند و گرایش به تمرکز در محدوده‌های خاصی دارند؛ به طوریکه، به سمت شمالی و جنوبی از تعداد این فضاها کاسته می‌شود.همچنین، فضاهای بی‌دفاع دارای خودهمبستگی فضایی هستند و به صورت خوشه‌ای و نامتوازن در سطح منطقه توزیع یافته‌اند.در نتیجه، محدوده‌های خاصی محل تمرکز فضاهای بی‌دفاع مورد بررسی است و از الگوی متمرکز پیروی می‌کند. همچنین،بین 8 متغیر محیطی مورد بررسی پژوهش با فضاهای بی دفاع شهری رابطه معنادرای در سطح منطقه شهر زاهدان وجود دارد. نتیجه‌گیری:یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد،توزیع فضاهای مستعد جرم در شهر زاهدان،به تمرکز و تراکم در محدوده خاص گرایش دارد.