تغییرات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی خیار رقم سوپردومینوس در برابر آلودگی به ویروس موزائیک هندوانه

Abstract

هدف: در این مطالعه واکنش گیاه خیار رقم سوپردومینوس نسبت به تنش ناشی از ویروس موزائیک هندوانه ( WMV ,Potyvirus citrulli, watermelon mosaic virus ( متعلق به جنس Potyvirus از خانواده Potyviridae که یک ویروس مخرب در کدوئیان سراسر دنیا بخصوص در نواحی گرم و مدیترانهای میباشد و خسارت اقتصادی ایجاد میکند، مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: به منظور مطالعهی تاثیر تنش زیستی ناشی از ویروس WMV بر گیاه خیار رقم سوپردومینوس، برخی شاخصهای ریخت شناسی و فیزیولوژیکی شامل طول بوته، تعداد برگ، وزن تر، وزن خشک، مقدار کارتنوئید و قند مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا گیاه خیار در مرحله دو برگی، با استفاده از زادمایه ویروس مایه زنی مکانیکی شد و تا دو ماه پس از تیمار شاخصهای مختلف ارزیابی شدند. آزمایش در قالب طرح کام ا ل تصادفی در سه تکرار انجام شد. برای بررسی واکنش رقم مورد بررسی، از شاخص شدت علئم بیماری استفاده شد. یافتهها: تمام صفات اندازه گیری شده نسبت به شاهد در سطح پنج درصد اختلف معنی داری نشان دادند. صفات ریخت شناسی گیاه خیار تحت تنش ناشی از آلودگی ویروس کاهش یافت. وزن تر و خشک حدود 70 درصد در مقایسه با شاهد کاهش پیدا کرد. طول بوته و تعداد برگ به ترتیب 21 / 37 و 12 / 30 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. ویروس همچنین سبب کاهش مقدار 59 درصدی کارتنوئید و 21 درصدی قند کل در مقایسه با تیمار شاهد شد. تیمار ویروس در مقایسه با شاهد علیم بیماری شدیدی را نشان داد. آنالیز سایر صفات بررسی شده در حال انجام است. نتیجهگیری: به نظر می رسد رقم سوپردومینوس نسبت به این بیماری بسیار حساس میباشد. توسعه و تولید ارقام مقاوم و استفاده از بهبود دهندههای رشد در مدیریت بیماری نقش اساسی دارد.