نظام اجتماعی خانواده در آموزه های قرآن

Abstract

خانواده مسلمان ایرانی در شرایط کنونی با مسائل اجتماعی متعددی روبرو است که به زعم این مقاله ناشی از فاصله گرفتن از نسخه بومی ملی و دینی خانواده میباشد. براین اساس هدف این پژوهش کشف نظام اجتماعی خانواده در آموزههای قرآنی است که از طریق پاسخگویی به دو سوال زیر میسر میشود. صورتبندی نقشی در نظام اجتماعی خانواده، چیست؟ و ترکیب نقشی در نظام اجتماعی خانواده، اقتضای چه نوع رابطه اجتماعی را دارد؟ روش تحقیق کیفی و و با روش کیفی ترکیبی از سه رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی، تحلیل محتوا کیفی و روش داده بنیاد است. یافتههای نشان میدهد صورتبندی نقشی در خانواده به گونهای تنظیم شده که نقشهای نرم، عاطفی ومحوری در تحققی اهداف خانواده، مربوط به موقعیتهای زنانه و نقشهای سخت، رسمی و ابزاری، مربوط به موقعیتهای مردانه است. مهمترین نقش فرزندان احسان به والدین ومهمترین نقش نظام خویشاوندی حمایت اجتماعی از خانواده است. نتیجه اینکه ترکیب نقشهای زنانه و مردانه در خانواده رابطه اجتماعی دوستانه، محبتآمیز و مبتنی بر ایثار، آرامش، اطمینان و اعتماد را شکل میدهد.