قواعد و اصول حاکم بر نظام افشاگری (مطالعه تطبیقی نظام های مختلف حقوقی و ایران)

Abstract

یکی از مهمترین دغدغه¬های دولت¬ها در اداره امور عمومی و حتی نظارت بر بخش خصوصی، فساد علی¬الخصوص فساد اداری و مالی است و در این راه هزینه¬های زیادی را متحمل شده¬اند. یکی از راه¬کارهای مبارزه با فساد، استفاده از ظرفیت¬های اجتماعی و از جمله جلب مشارکت شهروندان و کارکنان از طریق افشاگری است که در اکثر کشورها پیش¬بینی شده است. این روش نه تنها نیاز به جذب نیروی انسانی، ساختارها و در نتیجه هزینه¬ها را کاهش می¬دهد، بلکه از طرف دیگر اعتماد عمومی را نسبت به دولت افزایش داده و احساس مسئولیت را در شهروندان تقویت می¬کند و همچنین بدلیل کثرت جمعیت و پراکندگی آن در کل کشور، در صورتیکه به نحو مطلوبی پیاده شود، می¬تواند جامع¬تر از سایر ابزارهای مبارزه با فساد عمل کند و اگر بنحو مطلوب اجرا نشود به همان اندازه که مفید است می¬تواند خطرناک نیز باشد. با توجه به مطالب فوق یک نظام افشاگری مطلوب چه ویژگی¬هایی دارد؟ در این پژوهش سعی شده تا با روش توصیفی و کتابخانه¬ای با استفاده از تجربیات کشورهای دیگر، اصول و قواعدی که می¬تواند منجر به ایجاد نظام افشاگری مطلوب گردد استخراج شود.