واکاوی عوامل موثر بر قوت و ضعف فرهنگی- آموزشی در دانشگاه های ایران و مهاجرت نخبگان با الهام از رمان اپلای

Abstract

دانشگاه، نماد آموزش عالی کشور، در کنار ایفای وظایف علمی و پژوهشی خود که منجر به تولید علم و ثروت و توسعه می گردد، نهادی بسیار تاثیرگذار بر فرهنگ جامعه است. از این منظر، داستان نویسانی هم هستند که با موضوع رمان دانشگاهی، کوشیدهاند با زبان هنر و ادبیات به نقد فضای علمی و فرهنگی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور بپردازند. نرجس شکوریانفرد از جمله نویسندگانی است که در سال 1397 رمان اپلای را نوشت. او در این رمان، سعی کرده است از رهگذر برنامه اعزام دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی به خارج کشور، برخی نقاط قوت و ضعف مسائل آموزشی و فرهنگی دانشگاه های ایران را برشمارد. وجود استادان متعهد و دانشجویان پرتلاش و با استعداد، نقش مهم بنیان خانواده ایرانی، عدم انگیزه تحصیل علم برای دانشجویان، دلایل خروج نخبگان از کشور، فقر امکانات دانشگاهی و استفاده نادرست از امکانات موجود، مشکلات اقتصادی و تحریم و توجه ناکافی به برنامه ریزی بلندمدت، از مهمترین اهداف نویسنده بوده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی کوشیده است از رهگذر مطالعه و سنجش اطلاعات رمان اپلای به این پرسش پاسخ دهد که چه عواملی موجبات ضعف و رکود در فضای آموزشی و فرهنگی دانشگاهها و موسسات آموزشی عالی کشور را فراهم می آورد این رمان خوانشی نو از وضعیت فرهنگی و دانشگاهی کشور را نشان می دهد و با زبان ادبی که مورد استقبال بیشتر جامعه قرار میگیرد، بر آن است تا این عوامل را واکاویی کند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که سرمایه گذاری درست بخش دولتی و خصوصی در دانشگاه و توسعه پارک های علم و فناوری و حمایت از طرحهای پژوهشی و توجه خاص به استعداد دانشجویان و تمرکز آنها بر اصول و ارزشهای دینی و میهنی، مانع خروج آنها از کشور و جذب سرمایه و به تبع آن موجب پیشرفت همه جانبه کشور در مسائل آموزشی و فرهنگی و شکوفایی اقتصاد و توسعه خدمات اجتماعی کشور خواهد شد.