هزاره های موعود در الهیات سیاسی و شاخصه های جنبش های هزاره گرا؛ رویکردها و رهیافت های نظری

چکیده مقاله

یکی از مقوله‌های مطرح در ادبیات فرجام‌گرایانۀ دینی مفهوم هزاره‌گرایی یا هزاره‌های موعود است. در آیین مسیحیت، اندیشۀ هزاره‌گرایی که در معنای آخرالزمان باوری است، با اعتقاد به بازگشت مسیح، استقرار حکومت او، رستگاری و نجات، پیوند دارد. نمود عینی و مصداق عملی این اندیشه در جنبش‌های هزاره‌گرا بازتاب یافته ‌است. گسترۀ این جنبش‌ها، ضرورت بررسی‌های تحلیلی ـ انتقادی را در باب ماهیت و علل تکوین آن ایجاب می‌کند. ازاین‌رو، مقالۀ پیش‌رو می‌کوشد از طریق اتخاز یک رویکرد توصیفی ـ تحلیلی دیدگاه‌های مطرح در مورد این جنبش‌ها را مورد واکاوی قرار دهد. یافته‌های این پژوهش ضمن نشان دادن رهیافت‌های نظری گوناگون در ماهیت جنبش‌های هزاره‌گرا، حاکی از تأثیر عناصر اجتماعی، روان‌شناختی در شکل‌گیری این جنبش‌هاست. در کنار این عوامل هزاره‌گرایی پاسخی ایدئولوژیک و معقول در برابر مظالم حکومت‌ها و دول استعماری بوده‌ است.