بررسی تاثیر اسید جیبرلیک و اسید آمینه بر خصوصیات مورفولوژی و بیوشیمیایی گیاه دارویی شنبلیله (.Trigonella foenum- graecum L)

Abstract

به منظور بررسی اثرات اسید جیبرلیک و اسید آمینه بر صفات کمی و کیفی شنبلیله، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در گلخانه دانشکده کشاورزی بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل جیبرلیک اسید (صفر، 100، 250 و 500 پی¬پی¬ام) و اسیدآمینه (صفر، 5/1 و 3 در هزار) بودند. نتایج نشان داد بیشترین ارتفاع، وزن¬ تر و خشک بوته (به‌ترتیب، 50/34 سانتی¬متر، 92/1 و 30/0 گرم) در تیمار 500 پی¬پی¬ام جیبرلیک اسید مشاهده شد، همچنین بالاترین میزان کلروفیل کل، a، b و کاروتنوئید (به‌ترتیب، 96/12، 58/8، 38/4 و 508/0 میلی¬گرم بر گرم) در تیمار جیبرلیک اسید (500 پی¬پی¬ام) و کمترین مقدار این صفات (به¬ترتیب، 18/9، 91/6، 27/2 و 265/0 میلی¬گرم بر گرم) در شاهد به¬دست آمد. نتایج نشان داد بیشترین میزان فنول (9/62 میلی¬گرم برگرم) در تیمار 500 پی‌پی‌ام جیبرلیک اسید بدست آمد. اسیدآمینه نیز تأثیر معنی¬داری بر صفات رویشی (وزن خشک بوته، وزن تر برگ و فاصله میانگره)، صفات بیوشیمیایی (فعالیت آنتی¬اکسیدانی، میزان آنتوسیانین و فلاونوئید) داشت. نتایج نشان داد بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی با 9/54 درصد در تیمار 3 در هزار اسید آمینه بدست آمد. تیمار 3 در هزار اسیدآمینه به‌ترتیب سبب افزایش 26/17 و 76/17 درصدی میزان آنتوسیانین و فلاونوئید نسبت به شاهد شد. همچنین بیشترین وزن تر گیاه نیز (20/2 گرم) در تیمار 500 پی‌پی‌ام جیبرلیک اسید و سه در هزار اسیدآمینه به¬دست آمد. براساس نتایج، می‏توان تیمار 500 پی‌پی‌ام جیبرلیک اسید و 3 در هزار اسید آمینه را در افزایش ویژگی‏های خصوصیات مورفولوژی و بیوشیمیایی گیاه دارویی شنبلیله مؤثر دانست.