انتخاب گزینه مناسب جهت بازسازی معدن شن و ماسه جوبن با استفاده از روش تصمیمگیری چند معیاره فازی FTOPSIS در جهت ایجاد توسعه پایدار در منطقه

چکیده مقاله

زمینه و هدف: امروزه به دلیل ازدیاد جمعیت استفاده بهینه از زمین اهمیت فراوانی یافته است. در نواحی معدنی، محدوده وسیعی در نتیجه معدنکاری تحت اشغال قرار می گیرد که گاهی به چندین هکتار هم می رسد. سطح تخریب معادن و عوارض جانبی زیست محیطی با افزایش اندازه و ظرفیت معادن بیشتر میشود. از طرفی هم محصولات معدنی و هم منابع طبیعی و محیط زیست مورد نیاز بشر میباشند و نمیتوان یکی را فدای دیگری کرد. بنابراین راه معقول برای حل مشکل تعامل بین این دو بخش، حفظ توازن و توسعه پایدار است. احیا و بازسازی سطح زمین هایی که پس از استخراج معادن به صورت گسترده و نامحدود باقی مانده اند؛ در رسیدن به هدف بزرگ توسعه پایدار می تواند بسیار مؤثر واقع شود. لذا هذف از این تحقیق، انتخاب گزینه مناسب بازسازی معدن شن و ماسه جوبن با در نظر گرفتن پتانسیل- های منطقه جهت رسیدن به هدف توسعه پایدار می باشد. روش بررسی: در این تحقیق ابتدا کارهای صورت گرفته جهت بازسازی معادن مشابه مطالعه شد سپس با بررسی پتانسیلهای منطقه، گزینههای مختلفی برای بازسازی معدن پیشنهاد شد. در ادامه ، هر یک از گزینهها بر اساس معیارهای مختلف مانند توپوگرافی، شیب، جنس خاک، مالکیت، راه دسترسی، انگیزه بهره برداران و ... مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت به منظور انتخاب مناسبترین گزینه جهت بازسازی معدن از روش شباهت به گزینه ایده آل فازی ) FTOPSIS ( استفاده شد. یافتهها: با توجه به اینکه تصمیم گیری در مورد انتخاب یک گزینه مناسب جهت بازسازی معدن یک مسئله چند معیاره میباشد و معیارها در تعارض با یکدیگرند. از طرفی در مسائل تصمیمگیری تفکرات انسان با عدم قطعیت همراه است و این عدم قطعیت در تصمیم- گیری تاثیرگذار است. استفاده از روش FTOPSIS که تمام این شاخصها را در نظر میگیرد. بسیار موثر واقع شد.بحث و نتیجه گیری: احیای زمین و بازسازی محیط زیست یک راه مؤثر برای استفاده از منابع زمین از لحاظ اقتصادی است و به هماهنگی بین مردم و زمین در منطقه معدن کمک میکند . احیای موفق و پایدار به یک رویکرد میان رشته ای که منجر به یک طرح یکپارچه و مؤثر برای احیای شرایط زیستمحیطی، هیدرولوژیکی، زیبایی و تفریحی شود نیاز دارد. لذا لزوم جامعنگری در تصمیمگیری و بهرهگیری از افراد مختلف با مشاغل، تخصصها، تجربیات، سوابق و دیدگاههای علمی گوناگون، همراه با استفاده از تکنیکهای تصمیم- گیری چند معیاره فازی میتواند بسیار موثر واقع شود؛ لذا در این مقاله جهت تعیین گزینه مناسب بازسازی، با بررسی عوامل زیربنایی مؤثر در بازسازی و استفاده از منابع علمی مختلف، از بین هفت گزینه پیشنهاد شده با در نظر گرفتن 1۱ معیار مؤثر، گزینه ایجاد منطقه تجاری به عنوان گزینه مناسب انتخاب شد.