تأثیر کاربرد کودهای زیستی و مواد آلی بر برخی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک زیر کشت گندم

Abstract

بخش وسیعی از اراضی کشاورزی ایران در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار گرفته و از نظر مواد آلی فقیر می‌باشند. مواد آلی بر بسیاری از خصوصیات خاک مانند تخلخل، جمعیت میکروبی و غلظت عناصر غذایی مؤثر است. در این پژوهش تأثیر کاربرد کود زیستی (شاهد و مایه تلقیح باکتری‌های سودوموناس) و کود دامی (صفر، 10 و 20 کیلوگرم در هکتار) بر برخی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک زیر کشت گندم بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و با سه تکرار در شرایط مزرعه¬ای انجام شد. نتایج نشان داد که با کاربرد کود زیستی وزن مخصوص ظاهری (از 40/1 به 34/1) و اسیدیته خاک (از 70/7 به 64/7) کاهش، ولی درصد مواد آلی (6 درصد)، تنفس پایه (15 درصد) و تنفس برانگیخته (7 درصد) افزایش یافت. از طرفی، کاربرد 20 کیلوگرم کود دامی در هکتار موجب کاهش وزن مخصوص ظاهری (15 درصد) و اسیدیته خاک (از 79/7 به 57/7)، و افزایش قابلیت هدایت الکتریکی (از 49/2 به 66/2)، درصد مواد آلی (52 درصد) و تنفس پایه (41 درصد) شد. بنابراین کاربرد کودهای محتوی ریزجانداران مفید خاکزی و مواد آلی می‌تواند علاوه‌بر تأمین بخشی از نیاز غذایی گیاه، موجب بهبود کیفیت و سلامت خاک شود.